ΘΕΜΑ: Φορολογική αντιμετώπιση δωρεών.

Σε απάντηση ερωτημάτων σας σχετικά με δωρεές που γίνονται προς την ............... σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τον Κώδικα φορολογίας κληρονομιών - δωρεών, που κυρώθηκε με το ν 2961/2001, όπως ισχύει, κτήση περιουσίας αιτία δωρεάς για την επιβολή του φόρου είναι και αυτή που προέρχεται από κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα, έστω και αν δεν καταρτίστηκε έγγραφο (άρθρο 34 ενοτ. Α ' παρ. 1 περ. β). Υπόχρεος στο φόρο καθώς και σε υποβολή δήλωσης σε δωρεές και γονικές παροχές για τις οποίες δεν καταρτίστηκε συμβολαιογραφικό έγγραφο (κινητά, μετρητά) είναι ο δωρεοδόχος (άρθρα 38 παρ. 1 και 85 παρ. 2), η δήλωση δε πρέπει να υποβληθεί μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση σ' αυτόν του αντικειμένου της δωρεάς (άρθρ. 86 παρ. 3). Στη δήλωση αναγράφονται - μεταξύ των άλλων απαιτούμενων στοιχείων - και τα πλήρη στοιχεία αυτών που δηλώνουν καθώς και ο αριθμός φορολογικού μητρώου των συμβαλλομένων (άρθρ. 88 παρ. 1). Εάν στη δήλωση υπάρχουν ελλείψεις, καλείται ο υποβάλλων τη δήλωση, με απόδειξη, από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., να προσέλθει σε τακτή εύλογη προθεσμία για τη συμπλήρωση της δήλωσης (άρθρο 69 παρ. 1). Ο Προϊστάμενος επίσης ελέγχει την ακρίβεια των δηλώσεων που υποβάλλονται και, κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, δικαιούται να ζητά από το φορολογούμενο και από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο οποιαδήποτε πληροφορία ή στοιχείο και να ενεργεί κάθε ενδεδειγμένη έρευνα, (άρθρ. 73 παρ. 1, 2).

Περαιτέρω, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, εφόσον επιδιώκουν αποδεδειγμένα σκοπούς εθνωφελείς ή θρησκευτικούς ή σε ευρύτερο κύκλο φιλανθρωπικούς ή εκπαιδευτικούς ή καλλιτεχνικούς ή κοινωφελείς -ζήτημα που ερευνείται από την αρμόδια Δ.Ο.Υ.- υπόκεινται σε φόρο ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή 0,5%, μετά την αφαίρεση αφορολόγητου ποσού 1.000 ευρώ κατ' έτος (άρθρ. 25 παρ. 3 και 29 παρ. 5 σε συνδ, με 43 ενοτ. Β περ. α' του Κώδικα).

Για την παραλαβή των δηλώσεων και τη βεβαίωση του φόρου για τις χρηματικές δωρεές προς τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα, αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας της κατοικίας του δωρεοδόχου (άρθρ. 87 παρ. 1). Για τις χρηματικές δωρεές δε προς τα εν λόγω πρόσωπα, μπορεί να υποβληθεί από αυτά δήλωση για το συνολικό ποσό των δωρεών και χωρίς την αναγραφή των στοιχείων των δωρητών, εφόσον δεν είναι γνωστά στο δωρεοδόχο και δεν υπερβαίνουν τα 1,000 ευρώ ανά δωρητή κατ' έτος (άρθρ. 89 παρ. 3).

Τέλος, κατά το άρθρο 43 ενοτ. Γ' περ. γ' του Κώδικα απαλλάσσονται από το φόρο δωρεών οι χωρίς αντάλλαγμα παραχωρήσεις κινητών ή ακινήτων του Δημοσίου, δήμων, κοινοτήτων και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Σύμφωνα δε με εγκύκλιο της υπηρεσίας μας (Υπ. Οικ. 1078251 /385/1998 - ΠΟΛ.1188/1.7.1998), που εκδόθηκε ύστερα από την αποδοχή της γνμ. 787/1997 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), απαλλάσσονται του φόρου και οι παροχές των κοινωφελούς χαρακτήρα ιδρυμάτων προς τα πρόσωπα που ωφελούνται από αυτά, οι οποίες γίνονται σε εκπλήρωση του σκοπού του ιδρύματος.

2. Ενόψει των ανωτέρω ως προς τα επιμέρους ερωτήματά σας σας πληροφορούμε ότι ενώ για την υποβολή της δήλωσης δωρεάς μετρητών υπόχρεος είναι μόνο ο δωρεοδόχος, η αναγραφή σ' αυτήν του αριθμού φορολογικού μητρώου του δωρητή αποτελεί απαραίτητο στοιχείο. Σε περίπτωση που ο δωρητής δεν διαθέτει ΑΦΜ, επειδή -όπως στην περίπτωσή σας αναφέρετε- πρόκειται για νομικό πρόσωπο του εξωτερικού, θα πρέπει το εν λόγω πρόσωπο να εκδώσει ΑΦΜ στην Ελλάδα σύμφωνα με την προβλεπόμενη στο νόμο διαδικασία. Εάν ωστόσο δεν θελήσει (ο δωρητής) να υποβληθεί στην εν λόγω διαδικασία, ο δωρεοδόχος είναι σε κάθε περίπτωση υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης, εφόσον έχει λάβει το χρηματικό ποσό (οπότε έχει συντελεστεί η δωρεά). Σε τέτοια περίπτωση η Δ.Ο.Υ. οφείλει να παραλάβει τη δήλωση, να καταλογίσει τον αναλογούντα φόρο στο δωρεοδόχο και στα πλαίσια του ελέγχου της υπόθεσης να αναζητήσει τα στοιχεία του δωρητή (ιδίως σε περιπτώσεις μεγάλων χρηματικών ποσών, εφόσον υπάρχουν οποιεσδήποτε υπόνοιες για την προέλευση των χρημάτων κλπ.)

Περαιτέρω, ως προς τη χρηματοδότηση προγράμματος από κοινωφελές ίδρυμα, αυτή απαλλάσσεται από το φόρο δωρεάς μόνο εφόσον συντρέχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις της ως άνω γνωμοδότησης του ΝΣΚ, δεδομένου ότι στις περιπτώσεις των ωφελούμενων προσώπων κοινωφελούς ιδρύματος, ελλείπει το στοιχείο της ελευθεριότητας (βασικό συστατικό της δωρεάς) και η παροχή αποτελεί εκπλήρωση νόμιμης υποχρέωσης.

Διευκρινίζουμε τέλος ότι το εάν μία χρηματική καταβολή είναι ή όχι δωρεά κρίνεται κατά περίπτωση από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. και υπό το πρίσμα του άρθρου 34 του Κώδικα και της ερμηνείας του (ελευθεριότητα, μη ύπαρξη ανταλλάγματος, μη ύπαρξη νόμιμης υποχρέωσης κλπ.) Εν προκειμένω, από το έγγραφό σας δεν προκύπτουν συγκεκριμένα στοιχεία ως προς τη μορφή της χρηματοδότησης προγράμματος από κοινωφελές ίδρυμα, οπότε η υπηρεσία μας δεν μπορεί να λάβει θέση.

Ακριβές Αντίγραφο
Η Προϊσταμένη της Γραμματείας

Η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης
Μαρία Η. Μενούνου