ΘΕΜΑ: Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων επείγοντος χαρακτήρα.

ΣΧΕΤ.: α) Ο Ν.1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» (ΦΕΚ 160/Α/1986), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει,
β) Ο Ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α/21.9.2011) «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ......
γ) Ο Ν.4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/13.2.2012) «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ, κ.ά.».
δ) Ο Ν.3013/2002 (ΦΕΚ 102/Α/2002) «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας και λοιπές διατάξεις».
ε) Η Οδηγία 2011/92/ΕΕ/13.12.2011 (L26/1/28-1-2012) «για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (κωδικοποιημένο κείμενο)»,
στ) Ο Ν.3852/2010 (ΦΕΚ 87/Α/2010) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης»
ζ) Η υπ' αριθ. 1958/13.1.2012 (ΦΕΚ 21/Β/2012) Απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/2011 (Φ.Ε.Κ. Α'209/2011)», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει,
η) Η ΚΥΑ 11014/703/14.3.2003 (ΦΕΚ 332/Β/ 20.3.2003) «Διαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), ...».
θ) Η Εγκύκλιος Υπουργού ΠΕΚΑ με Α.Π. ΕΥΠΕ: οικ.202162/3-10-2012 (ΑΔΑ: Β4ΤΖΟ-ΣΙΟ) «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων σε περίπτωση κήρυξης περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω ακραίου φυσικού φαινομένου ή άλλης καταστροφής».

Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω σχετικά, και ειδικότερα την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του Ν.4014/2011 και την παράγραφο 4 του άρθρου 2 της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ/13.12.2011, διευκρινίζουμε τα ακόλουθα: 

I. Σε περίπτωση έργων ή δραστηριοτήτων επείγοντος χαρακτήρα (εφεξής «έργων») της κατηγορίας Α' της ζ' σχετικής ΚΥΑ, τα οποία απαιτούνται για την άμεση αντιμετώπιση κινδύνων για: ανθρώπινη ζωή, περιουσία, έργα υποδομής (οδοί, λιμένες, σιδηρόδρομοι κλπ), ή σημαντικά στοιχεία προστατευόμενων φυσικών περιοχών, οφειλόμενων σε ήδη εκδηλωθείσες είτε επαπειλούμενες φυσικές καταστροφές, οι αρμόδιες για τα εν λόγω έργα Τεχνικές Υπηρεσίες (εφεξής «φορέας υλοποίησης») δύνανται να προχωρήσουν στην υλοποίησή τους, χωρίς την τήρηση της προβλεπόμενης από τις ισχύουσες διατάξεις διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

1. Εκπλήρωση σε κάθε περίπτωση των παρακάτω κριτηρίων:
α) Επείγουσα και ουσιαστική απαίτηση για την υλοποίηση των έργων,
β) Αδυναμία υλοποίησης των έργων σε προγενέστερο χρόνο.
γ) Αδυναμία έγκαιρης εκτέλεσης των έργων, σε περίπτωση τήρησης των απαιτήσεων της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

2. «Κήρυξη της περιοχής -των έργων- σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας» ως αποτέλεσμα εκδηλωθείσας φυσικής καταστροφής (πχ πλημμύρα, κατολίσθηση, σεισμός, πυρκαγιά κλπ) με απόφαση του Γενικού Γραμματέα (Γ.Γ.) Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, ή έκδοση εγγράφου του ως άνω Γ.Γ. στο οποίο αναγνωρίζεται ο επείγον χαρακτήρας του έργου προς άμεση αντιμετώπιση των ανωτέρω αναφερόμενων κινδύνων. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις θα πρέπει να προηγηθεί σχετικό αίτημα του οικείου Περιφερειάρχη προς τον Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας, ενώ στην δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να συνυποβληθεί και ο εγκεκριμένος Τεχνικός Φάκελος της επόμενης παραγράφου.

3. Έγκριση με Απόφαση του Γ.Γ. της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Τεχνικού Φακέλου εκπονηθέντος από το φορέα των έργων, ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας για την περιοχή Δ/νσης Τεχνικού Ελέγχου, στον οποίο θα εξειδικεύονται οι προς αντιμετώπιση κίνδυνοι και τα τεχνικά στοιχεία των έργων. Σε περίπτωση που η περιοχή των έργων δεν έχει κηρυχθεί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η έγκριση του Φακέλου θα πρέπει να προηγηθεί της υποβολής του στο Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας.

4. Εκπόνηση έκθεσης από τον φορέα υλοποίησης των έργων και συμπλήρωση σχετικού Φακέλου προς κάλυψη των προβλεπόμενων από την παράγραφο 4 του άρθρου 2 της Οδηγίας 2011/92ΕΕ/13.12.2011, σχετικά με την εξαίρεση των συγκεκριμένων έργων από την διαδικασία Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης). Ο εν λόγω φάκελος (εφεξής «Φάκελος Εξαίρεσης») θα περιλαμβάνει:
α) Αντίγραφο της έγκρισης της παραγράφου (2) του παρόντος και του Τεχνικού Φακέλου που τη συνοδεύει.
β) Τεκμηρίωση της τήρησης των κριτηρίων της παραγράφου (1) του παρόντος,
γ) Διερεύνηση του αν ενδείκνυται άλλη μορφή εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον, και αναφορά των πληροφοριών που τυχόν έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιο της.

5. Έκδοση Απόφασης Εξαίρεσης του έργου από την υποχρέωση τήρησης της προβλεπόμενης από τις ισχύουσες διατάξεις διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, υπογεγραμμένης:
α) σε περίπτωση έργου Α1 υποκατηγορίας από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υπουργό ΠΕΚΑ),
β) σε περίπτωση έργου Α2 υποκατηγορίας από τον Γ.Γ. της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Στο πλαίσιο της έκδοσης της εν λόγω Απόφασης απαιτούνται οι ακόλουθες ενέργειες:
i. Υποβολή του Φακέλου Εξαίρεσης στην αρμόδια Αρχή περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ήτοι σε περίπτωση έργων υποκατηγορίας Α1 στην αρμόδια αδειοδοτούσα Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ, ενώ σε περίπτωση έργων υποκατηγορίας Α2 στην αρμόδια ΔΙΠΕΧΩΣ της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, προκειμένου η ως άνω Αρχή να εισηγηθεί σχετικώς με την αποδοχή ή όχι του αιτήματος εξαίρεσης στο κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα όργανο έκδοσης της Απόφασης Εξαίρεσης.
ii. Δημοσιοποίηση του Φακέλου Εξαίρεσης από το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο προ της έκδοσης της Απόφασης Εξαίρεσης, μετά από διαβίβασή του από την Αρχή περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η εν λόγω δημοσιοποίηση δεν περιλαμβάνει διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης αλλά μόνο ενημέρωσης του κοινού.

6. Ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προ της υλοποίησης του έργου, μέσω του Τμήματος Διεθνών Δραστηριοτήτων και Θεμάτων Ευρωπαϊκής Ένωσης του ΥΠΕΚΑ, για τους λόγους που δικαιολογούν τη χορηγούμενη εξαίρεση και τις πληροφορίες που έχουν τεθεί στη διάθεση του ενδιαφερόμενου κοινού. Για το σκοπό αυτό ο Φάκελος Εξαίρεσης θα πρέπει να υποβληθεί στο ως άνω Τμήμα μετά την έκδοση της Απόφασης Εξαίρεσης, ασχέτως του οργάνου έκδοσής της.

7. Έναρξη υλοποίησης των επείγοντος χαρακτήρα έργων το αργότερο εντός έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση των αναφερόμενων στις ως άνω παραγράφους ενεργειών.

7. Εκπόνηση εντός έτους από το πέρας κατασκευής των εν λόγω έργων, Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕΠΕΜ) με αντικείμενο την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και τη λειτουργία των έργων, η οποία θα εγκριθεί από τα κατά ανωτέρω ορισθείσα Αρχή περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η ΤΕΠΕΜ καθώς και τα απαιτούμενα έργα αποκατάστασης θα χρηματοδοτηθούν κατά προτεραιότητα μετά την υλοποίηση των επειγόντων έργων.

II. Τα παραπάνω ισχύουν με την επιφύλαξη της περίπτωσης έργων τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον άλλου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλου συμβαλλόμενου μέρους της Σύμβασης ESPOO της UNECE.

III. Σε περίπτωση που τα εν λόγω επείγοντα έργα αποτελούν εκσυγχρονισμό, επέκταση βελτίωση ή τροποποίηση περιβαλλοντικά αδειοδοτημένων έργων, θα πρέπει καταρχάς να εξετάζεται η δυνατότητα αδειοδότησής τους κατά τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 6 του Ν.4014/2012, ενώ η διαδικασία της παρούσας Εγκυκλίου θα πρέπει να τηρείται σε περίπτωση που εκτιμάται αιτιολογημένα ότι αυτή θα διεκπεραιωθεί σε συντομότερο χρόνο από αυτή του ως άνω άρθρου.

IV. Η παρούσα αντικαθιστά από την έκδοσή της τη θ' σχετική Εγκύκλιο. Σε περιπτώσεις έργων για τα οποία το αίτημα εξαίρεσης από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έχει υποβληθεί προ της έκδοσής της παρούσας Εγκυκλίου, ο φορέας υλοποίησής τους δύναται να επιλέξει μεταξύ της συνέχισης της τήρησης της διαδικασίας της θ' σχετικής Εγκυκλίου ή της εφαρμογής της διαδικασίας της παρούσας.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΚΑ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ