ΘΕΜΑ: Παροχή διευκρινίσεων, σχετικά με την αναγνώριση χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, προκειμένου για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με 10.500 ημέρες ασφάλισης, από τις οποίες 7.500 σε βαρέα επαγγέλματα.

ΣΧΕΤ.:Το με αριθμ. πρωτ. Σ40/109/25-07-2011 έγγραφο της Διεύθυνσης Παροχών, Τμήματος Κύριας Σύνταξης, της Διοίκησης του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ..
 
Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού εγγράφου, αναφορικά με τη δυνατότητα ή μη ασφαλισμένου του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ., ο οποίος μέχρι 31.12.2010 έχει ήδη συμπληρώσει τα 55 έτη της ηλικίας του και 9 μήνες, να αναγνωρίσει το χρόνο της στρατιωτικής του υπηρεσίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10, παρ. 18, του ν. 3863/2010, όπως αυτές ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με το άρθρο 40, του ν. 3996/2011 (δηλαδή, με το προβλεπόμενο ποσοστό έκπτωσης επί του ποσού εξαγοράς, ύψους 30% ή 50%), προκειμένου για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τη συμπλήρωση 10.500 ημερών ασφάλισης, από τις οποίες 7.500 στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα, διευκρινίζουμε τα ακόλουθα :
1. Όπως είναι γνωστό, με βάση την κείμενη ασφαλιστική νομοθεσία, όπως έχει διαμορφωθεί μετά τη θέση σε ισχύ και των διατάξεων του άρθρου 10, παρ. 2, του ν. 3863/2010 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 115), για τους παλαιούς ασφαλισμένους του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. (δηλαδή, υπαγόμενους στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, για πρώτη φορά, μέχρι και την 31.12.1992), οι οποίοι συμπληρώνουν από το έτος 2011 και εφεξής, συνολικό χρόνο ασφάλισης 10.500 ημερών, από τις οποίες τουλάχιστον 7.500 ημέρες στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα, προβλέπεται σταδιακή προσαύξηση του ισχύοντος, μέχρι 31.12.2010, ορίου ηλικίας των 53 και 55 ετών, προκειμένου για λήψη, αντίστοιχα, μειωμένης και πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, μέσω της προσθήκης 9 μηνών ανά έτος, αρχής γενομένης από την 01.01.2011 και μέχρι τη συμπλήρωση (κατά το έτος 2017), των 58 και 60 ετών, αντίστοιχα. Στο πλαίσιο της σταδιακής αυτής προσαύξησης, οι ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος, τα όρια ηλικίας που θα έχουν διαμορφωθεί κατά το έτος της συμπλήρωσης των 10.500 ημερών ασφάλισης, από τις οποίες τουλάχιστον 7.500 στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα (σχετ. η με αριθμ. πρωτ. Φ80000/οικ.19160/1420/4.8.2010 εγκύκλιός μας).
Για τη συγκεκριμένη, δε, κατηγορία ασφαλισμένων, οι οποίοι θα θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τα προσαυξημένα όρια ηλικίας που θέτει το άρθρο 10, του ν. 3863/2010, σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 7, του άρθρου 40, του ν. 2084/1992, όπως αυτή ισχύει μετά και την αντικατάστασή της με το άρθρο 40, του ν. 3996/2011 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 170), προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης των διευρυμένων πλασματικών χρόνων του ιδίου άρθρου, στους οποίους συγκαταλέγεται και ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας. Στην περίπτωση, μάλιστα, αυτή, προβλέπεται έκπτωση επί του ποσού εξαγοράς του χρόνου της στρατιωτικής υπηρεσίας, το ύψος της οποίας μπορεί να είναι 30% ή 50%.

2. Πέραν, όμως, των ανωτέρω, όπως επίσης είναι γνωστό, με βάση το ρητό κανόνα της διάταξης της παραγράφου 5, του άρθρου 40, του ν. 2084/1992, όπως αυτή ισχύει μετά και την αντικατάστασή της με το άρθρο 40, του ν. 3996/2011, όσοι εκ των ασφαλισμένων συμπληρώνουν τον απαιτούμενο μέχρι και 31.12.2010 συντάξιμο χρόνο (δηλαδή, εν προκειμένω, τις ημέρες ασφάλισης που υπολείπονται για τη συμπλήρωση των 10.500 ημερών, πέραν των 7.500 ημερών στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα) με αναγνώριση πλασματικών χρόνων του άρθρου 40, του ν. 2084/1992, όπως αυτό ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με την παράγραφο 18, του άρθρου 10, του ν. 3863/2010 και το άρθρο 40, του ν. 3996/2011, στους οποίους εξακολουθεί να συγκαταλέγεται και ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας (καθώς και με αναγνώριση του χρόνου της παραγράφου 1, του άρθρου 141, του ν. 3655/2008 και εφόσον η σχετική αίτηση αναγνώρισης υποβληθεί μέχρι και 31.12.2013), κατοχυρώνουν για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος, τις χρονικές ή/και ηλικιακές προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι και την 31.12.2010 (δηλαδή, πριν την προσαύξησή τους με το άρθρο 10, του ν. 3863/2010). Εξυπακούεται ότι στην περίπτωση αυτή, η αναγνώριση των πλασματικών αυτών χρόνων του άρθρου 40, του ν. 2084/1992, στους οποίους εξακολουθεί να συγκαταλέγεται και ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας, θα γίνεται σύμφωνα με τις διαδικασίες που ο διατάξεις αυτές όριζαν πριν την αντικατάστασή τους, δηλαδή, ως προς το χρόνο, ειδικά, της στρατιωτικής υπηρεσίας, χωρίς την προβλεπόμενη έκπτωση ύψους 30% ή 50%.

3. Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτό και προκειμένου για ασφαλισμένο του Ιδρύματος, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει από πραγματική εργασία στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα, τουλάχιστον 7.500 ημέρες ασφάλισης και ο οποίος συμπληρώνει τον υπολειπόμενο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης των 10.500 ημερών, με αναγνώριση του χρόνου της στρατιωτικής του υπηρεσίας, προκύπτει ότι ο εν λόγω ασφαλισμένος, με την αναγνώριση αυτή, διατηρεί για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού του δικαιώματος, τις προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι και την  31.12.2010 (δηλαδή, εν προκειμένω, το 53ο και το 55ο έτος της ηλικίας, για τη λήψη, αντίστοιχα, μειωμένης ή πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος), καθώς ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας συγκαταλέγεται τόσος στους παλιούς όσο και στους νέους πλασματικούς χρόνους και, ως εκ τούτου, στην περίπτωση αυτή, δεν μπορεί να δικαιωθεί την προβλεπόμενη από την παράγραφο 18, του άρθρου 10, του ν. 3863/2010, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 40, του ν. 3996/2011, έκπτωση επί του αναλογούντος ποσού εξαγοράς του χρόνου της στρατιωτικής υπηρεσίας. Η θέση, δε, αυτή, διευκρινίζουμε ότι καλύπτει όλους τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, δηλαδή ακόμα και τους ασφαλισμένους, των οποίων η ηλικία, κατά την υποβολή της αίτησης εξαγοράς του χρόνου της  στρατιωτικής  υπηρεσίας  (καθώς και κάθε άλλου πλασματικού χρόνου, από τους προβλεπόμενους στο άρθρο 40, του ν. 2084/1992) ταυτίζεται ήδη ή υπερτερεί του διαμορφωμένου, από 01.01.2011 και εφεξής, προσαυξημένου ορίου ηλικίας.

4. Ειδικά, όμως, για τις περιπτώσεις ασφαλισμένων, οι οποίοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που, σύμφωνα με το άρθρο 10, του ν. 3863/2010, θίγονται μόνο ως προς το όριο ηλικίας (προβλέπεται, δηλαδή, από 01.01.2011, προσαύξηση μόνο του ορίου ηλικίας) και με γνώμονα το έτος εντός του οποίου συμπληρώνεται ο απαιτούμενος συντάξιμος χρόνος (π.χ. 35ετία με 7.500 στα βαρέα ή πλήρης συνταξιοδότηση των ανδρών με 10.000 ημέρες ασφάλισης) και των οποίων το όριο ηλικίας, κατά τη συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου, ταυτίζεται ήδη ή υπερτερεί του διαμορφωμένου, από 01.01.2011 και εφεξής, προσαυξημένου ορίου ηλικίας (όπως ισχύει και στην περίπτωση του ασφαλισμένου για τον οποίο υποβάλλετε το σχετικό ερώτημα, ο οποίος συνταξιοδοτείται με τις προϋποθέσεις της 35ετίας με βαρέα και ο οποίος είχε ήδη συμπληρώσει τα 55 έτη της ηλικίας του και 9 μήνες πριν την 01.01.2011), πρέπει να διευκρινιστεί ότι, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, υφίσταται για αυτούς, παράλληλη δυνατότητα να συμπληρώσουν τον κατά περίπτωση απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο και με τους νέους διευρυμένους πλασματικούς χρόνους του άρθρου 40, του ν. 2084/1992, όπως αυτό ισχύει, πλέον, μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 40, του ν. 3996/2011. Και τούτο διότι, στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί αποκλεισμός των ασφαλισμένων αυτών από τα προσαυξημένα όρια ηλικίας, που διαμορφώνονται και ισχύουν από 01.01.2011 και εφεξής.
Στο σημείο, πάντως, αυτό, πρέπει συμπληρωματικά να διευκρινιστεί, ότι όμοια δυνατότητα για αναγνώριση των νέων διευρυμένων πλασματικών χρόνων του άρθρου 40, του ν. 3996/2011, έχουν και οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι, ενδεχομένως, μέχρι την 31.12.2010, να έχουν θεμελιώσει δικαίωμα είτε μειωμένης είτε πλήρους συνταξιοδότησης με κάποιες από τις ισχύουσες μέχρι και 31.12.2010 προϋποθέσεις, καθώς και οι ασφαλισμένοι οι οποίοι, ενδεχομένως, να έχουν κατοχυρώσει προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι και 31.12.2010 για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος, εφόσον οι ίδιοι επιλέξουν τη συνταξιοδότησή τους με προσαυξημένες χρονικές ή/και ηλικιακές προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 01.01.2011 και εφεξής. Και τούτο διότι αφενός η άσκηση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, από πλευράς των ασφαλισμένων, είναι προαιρετική και όχι υποχρεωτική, αφετέρου ανήκει στη διακριτική ευχέρεια των ιδίων των ασφαλισμένων, η επιλογή των ισχυουσών, κατά περίπτωση, χρονικών και ηλικιακών προϋποθέσεων (δηλαδή, προσαυξημένων ή μη), για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος

(ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ :
α) Ασφαλισμένος ο οποίος, μέχρι και 31.12.2010, είχε συμπληρώσει 10.100 ημέρες ασφάλισης και το 60ο έτος της ηλικίας του, δηλαδή είχε θεμελιώσει δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος μέχρι και την 31.12.2010 (10.000 ημέρες ασφάλισης και 60ο έτος της ηλικίας), έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει τους νέους πλασματικούς χρόνους του άρθρου 40, του ν. 3996/2011, εφόσον ο ίδιος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με τις προσαυξημένες προϋποθέσεις της 35ετίας, που ισχύουν από την 01.01.2011 και εφεξής και, έτσι, να δικαιωθεί πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές.
β) Ασφαλισμένος ο οποίος, μέχρι και 31.12.2010, είχε συμπληρώσει 10.100 ημέρες ασφάλισης και το 59ο έτος της ηλικίας του, δηλαδή είχε κατοχυρώσει τις ηλικιακές προϋποθέσεις  των 60 και 62 ετών, προκειμένου για τη λήψη,  αντίστοιχα, μειωμένης ή πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος με συνολικό χρόνο ασφάλισης 10.000 ημερών, έχει, όπως και στο προηγούμενο παράδειγμα, τη δυνατότητα να αναγνωρίσει τους νέους πλασματικούς χρόνους του άρθρου 40, του ν. 3996/2011, εφόσον ο ίδιος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με τις προσαυξημένες προϋποθέσεις της 35ετίας, που ισχύουν από το έτος 2011 και εφεξής και, έτσι, να δικαιωθεί πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος με βάση τις διατάξεις αυτές).

5. Κατόπιν, λοιπόν, των ανωτέρω και συνοψίζοντας τη θέση της Υπηρεσίας μας επί του υποβαλλόμενου σχετικά ερωτήματός, διευκρινίζουμε ότι, στο πλαίσιο της ισχύουσας  νομοθεσίας, για ασφαλισμένο του Ιδρύματος, ο οποίος πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις της 35ετίας με βαρέα και ο οποίος, μέχρι και 31.12.2010, έχει ήδη συμπληρώσει τα 55 έτη της ηλικίας του και 9 μήνες και επιθυμεί να αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους, προκειμένου για τη συμπλήρωση των συνολικά απαιτούμενων 10.500 ημερών ασφάλισης (πέραν των 7.500 ημερών, που πρέπει πραγματικά να έχουν διανυθεί σε βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα), υφίστανται οι ακόλουθες δυνατότητες :
α) Ο εν λόγω ασφαλισμένος να συμπληρώσει τον υπολειπόμενο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης αποκλειστικά με αναγνώριση του χρόνου της στρατιωτικής του υπηρεσίας (ή και σε συνδυασμό με λοιπούς από τους παλιούς πλασματικούς χρόνους του άρθρου 40, του ν. 2084/1992). Στην περίπτωση αυτή, η αναγνώριση του χρόνου της στρατιωτικής υπηρεσίας γίνεται σύμφωνα με τις διαδικασίες που όριζαν οι διατάξεις του άρθρου 40, του ν. 2084/1992, όπως αυτές ίσχυαν πριν την αντικατάστασή τους, δηλαδή χωρίς την προβλεπόμενη έκπτωση επί του αναλογούντος ποσού εξαγοράς.
β) Ο εν λόγω ασφαλισμένος να συμπληρώσει τον υπολειπόμενο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, με αναγνώριση των νέων πλασματικών χρόνων του άρθρου 40, του ν. 3996/2011, εκτός του χρόνου της στρατιωτικής υπηρεσίας (π.χ. σπουδές).  
γ) Ο εν λόγω ασφαλισμένος να συμπληρώσει τον υπολειπόμενο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης με αναγνώριση των νέων πλασματικών χρόνων του άρθρου 40, ν. 3996/2011, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου της στρατιωτικής υπηρεσίας (π.χ. στρατός και σπουδές). Πρακτικά, η περίπτωση αυτή αφορά εκείνους τους ασφαλισμένους από την κατηγορία που εξετάζουμε, για τους οποίους ο χρόνος της στρατιωτικής τους υπηρεσίας δεν επαρκεί προκειμένου για τη συμπλήρωση του απαιτούμενου συντάξιμου χρόνου των 10.500 ημερών και για τους οποίους, επομένως, είναι αναγκαία η αναγνώριση και λοιπών πλασματικών χρόνων. Στην περίπτωση, λοιπόν, αυτή, η αναγνώριση των πλασματικών χρόνων θα γίνει σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 40, του ν. 3996/2011 και, επομένως, ως προς την αναγνώριση, ειδικότερα, της στρατιωτικής θητείας, με την προβλεπόμενη έκπτωση επί του ποσού εξαγοράς, ύψους 30% ή 50%.
Η επιλογή μίας εκ των παραπάνω δυνατοτήτων, σημειώνουμε ότι ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του ιδίου του ασφαλισμένου.

6. Τέλος και κατόπιν σχετικού προφορικού ερωτήματος, που αφορά σε όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης, αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ως προς την αναγνώριση κενών διαστημάτων ασφάλισης, διευκρινίζουμε ότι στην έννοια αυτών δεν περιλαμβάνεται ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας. Με άλλα, δηλαδή, λόγια, ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας δεν μπορεί να αναγνωριστεί ως κενό διάστημα ασφάλισης.  
 
  

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ