ΘΕΜΑ: Σχετικά με την αναγνώριση και εξαγορά χρόνων ασφάλισης στο ΕΤΕΑΜ.

Σχετ.: α) Το με αριθμ. πρωτ. Τ01/652/17/26.8.2011 έγγραφό σας.
β) Η με αριθμ. πρωτ. Φ80000/οικ.9240/597/11.8.2011 εγκύκλιος του Υπουργείου μας.
Σε απάντηση του (α) σχετικού εγγράφου σας και σε συνέχεια της (β) σχετικής εγκυκλίου του Υπουργείου μας, ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 40 του ν. 3996/2011 (ΦΕΚ 170 Α΄), σας γνωρίζουμε τα εξής:
1.α. Σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 7 του άρθρου 40 του ν. 3996/2011, οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται αποκλειστικά και μόνο για τους ασφαλισμένους που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1.1.2011 και εφεξής, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν.3863/2010, δηλαδή με βάση τις προσαυξημένες χρονικές ή ηλικιακές προϋποθέσεις που οι διατάξεις αυτές ορίζουν για τους φορείς κύριας ασφάλισης και οι οποίες, κατ’ εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 53 του ν. 2084/1992, ισχύουν και στους αντίστοιχους φορείς επικουρικής ασφάλισης. 
β. Πέραν αυτού, επισημαίνεται ότι, οι διατάξεις του άρθρου 40 του ν.3996/2011 έχουν αναδρομική ισχύ από 1.1.2011, ανεξάρτητα δηλαδή από τον ημερομηνία κατάθεσης των σχετικών αιτήσεων περί αναγνώρισης και εξαγοράς χρόνου ασφάλισης, πριν ή μετά τη δημοσίευση του νόμου. Συνεπώς, η παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, που αντικαταστάθηκε με το άρθρο 40 του ν. 3996/2011 και η ισχύς της οποίας θα άρχιζε από 1.1.2011, καθίσταται ανενεργός.
2. Όπως είναι γνωστό, με το τρίτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 53 του ν. 2084/1992, οι ειδικές συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών (ΕΤΕΑΜ) εξακολούθησαν να ισχύουν, κατ’ εξαίρεση της πλήρους εναρμόνισης  των συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων των φορέων επικουρικής ασφάλισης με τις διατάξεις του φορέα κύριας ασφάλισης των ασφαλισμένων τους. Συνεπεία αυτού, βασική προϋπόθεση  για την απονομή επικουρικής σύνταξης από το ΕΤΕΑΜ παραμένει η προηγούμενη συνταξιοδότηση του ασφαλισμένου, για την ίδια αιτία, από το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ ή άλλο φορέα κύριας ασφάλισης μισθωτών, και η πραγματοποίηση 4.500 ημερών επικουρικής ασφάλισης για τη χορήγηση σύνταξης λόγω γήρατος. Σε καμία, λοιπόν, περίπτωση οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του ΕΤΕΑΜ δεν τροποποιούνται από το άρθρο 10 του ν. 3863/2010.
3. Από τα ανωτέρω προκύπτει σαφώς ότι, οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται από το ΕΤΕΑΜ εμπίπτουν στις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παρ. 7 του άρθρου 40 του ν. 3996/2011, το οποίο προβλέπει ότι, για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι και 31.12.2010, καθώς και για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1.1.2011 και εφεξής, με βάση προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που δεν τροποποιούνται με το άρθρο 10 του ν.3863/2010, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 40 του 2084/1992, όπως αυτό ίσχυε έως την αντικατάστασή του από την παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010. Με άλλα λόγια, οι ασφαλισμένοι του ΕΤΕΑΜ αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 40 του ν. 3996/2011.
4. Με δεδομένη τη ρητή νομοθετική ρύθμιση της παρ. 7 του  εν λόγω άρθρου, οι αποφάσεις αναγνώρισης και εξαγοράς χρόνων ασφάλισης που εκδόθηκαν από το ΕΤΕΑΜ, κατ’ εφαρμογή της παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, είναι μη σύννομες και πρέπει οίκοθεν να ανακληθούν ή να τροποποιηθούν, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992, όπως αυτό ίσχυε έως την αντικατάστασή του από την παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010. Στα πλαίσια των αρχών της χρηστής διοίκησης και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του ασφαλισμένου, τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί στο ΕΤΕΑΜ για την αναγνώριση και εξαγορά χρόνων ασφάλισης, βάσει των διατάξεων της παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, πέραν των ρητώς αναφερόμενων στην αρχική μορφή του άρθρου 40 του ν. 2084/1992 (π.χ. χρόνος σπουδών) επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.
Παρακαλούμε για την ορθή εφαρμογή των ανωτέρω και την ενημέρωση των ασφαλισμένων σας.
 
   
Ο Υπουργός
Γεώργιος Κουτρουμάνης