ΘΕΜΑ: Εφαρμογή του άρθρου 26 του ν.4024/2011 «Συγκρότηση συλλογικών οργάνων της διοίκησης και ορισμός των μελών τους με κλήρωση».

ΣΧΕΤΙΚΑ: 1. Η αριθμ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ.18/οικ.21508/4-11-2011 απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΦΕΚ 2540/Β΄/7-11-2011),
2. Οι αριθμ.πρωτ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ.18/οικ.21526/4-11-2011 και ΔΙΣΚΠΟ/Φ.18/οικ.23243/23-11-2011 εγκύκλιοι της Υπηρεσίας μας.
Με τις διατάξεις του άρθρου 26 του νόμου 4024/2011 (ΦΕΚ 226/Α΄/27-10-2011) «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενιαίο μισθολόγιο-βαθμολόγιο, εργασιακή εφεδρεία και άλλες διατάξεις εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015» και προκειμένου να διασφαλιστεί η αντικειμενικοποίηση των κριτηρίων για την επιλογή των μελών που συγκροτούν τα συλλογικά όργανα της διοίκησης για τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων, ορίστηκε ότι:
«Στις περιπτώσεις που, για τη νόμιμη συγκρότηση των συλλογικών οργάνων της διοίκησης για τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων, δεν προβλέπεται η συμμετοχή μέλους μετά από υπόδειξη από το αρμόδιο προς τούτο όργανο ούτε η συμμετοχή εκ της θέσεως ή ιδιότητάς του (ex officio), τότε τα μέλη προκύπτουν μετά από διαδικασία κληρώσεως, μεταξύ όλων όσων πληρούν τις προϋποθέσεις από το νόμο να συμμετέχουν στο εν λόγω συλλογικό όργανο.
Η κλήρωση διενεργείται από την αρμόδια για τη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου υπηρεσία. Με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης μπορεί να ρυθμίζονται τυχόν άλλα ειδικότερα θέματα που αφορούν στη διενέργεια της διαδικασίας κληρώσεως».
Σε απάντηση ερωτημάτων, που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας, εγγράφως και προφορικώς, μετά την έκδοση των σχετικών εγκυκλίων και προκειμένου να αρθούν οι όποιες αμφισβητήσεις και να εφαρμόζεται η κείμενη νομοθεσία, κατά ενιαίο και ομοιόμορφο τρόπο, διευκρινίζουμε τα κάτωθι:

1. Το πεδίο εφαρμογής της ρύθμισης.
Η εν λόγω ρύθμιση εφαρμόζεται στα συλλογικά όργανα της διοίκησης, όπως αυτά ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 13, 14 και 15 του Ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45/Α΄/9-3-1999) «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις», με πεδίο εφαρμογής του Νόμου αυτού το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.
Συνεπώς, οι δικαστικές αρχές, τα Ν.Π.Ι.Δ., οι Ανώνυμες Εταιρείες κ.λ.π. δεν εμπίπτουν στο προαναφερόμενο θεσμικό πλαίσιο και ως εκ τούτου οι φορείς αυτοί δεν είναι υπόχρεοι για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 26 του Ν. 4024/2011.

2. Η έννοια «της συμμετοχής μέλους μετά από υπόδειξη από το αρμόδιο προς τούτο όργανο».
Σύμφωνα με την ως άνω ρύθμιση, τα μέλη των συλλογικών οργάνων της διοίκησης για τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων, που δεν υποδεικνύονται από τρίτο αρμόδιο προς τούτο όργανο ή δεν μετέχουν εκ της θέσεως ή ιδιότητάς τους (ex officio), προκύπτουν μετά από διαδικασία κληρώσεως, μεταξύ όλων όσων πληρούν τις προϋποθέσεις από το νόμο να συμμετέχουν στο εν λόγω συλλογικό όργανο.
Ειδικότερα, στην περίπτωση της καθ` υπόδειξη συμμετοχής, το συγκεκριμένο μέλος υποδεικνύεται, στο όργανο εκείνο που είναι αρμόδιο για τη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου, από τρίτο αρμόδιο για την υπόδειξη όργανο.
Συναφώς οι γενικές διατάξεις του άρθρου 13 του ν.2690/1999, όπως ισχύουν, ορίζουν ότι: «…Αν ορισμένα μέλη εκλέγονται ή υποδεικνύονται από τρίτους και τα μέλη αυτά δεν έχουν ακόμη εκλεγεί ή υποδειχθεί από τα αρμόδια όργανα, η συγκρότηση είναι νόμιμη αν έχει εγκαίρως ζητηθεί εγγράφως η εκλογή ή η υπόδειξή τους και τα υπόλοιπα μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία.»
Ενδεικτικά και για την καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω, αναφέρεται το ακόλουθο παράδειγμα:
Καθ` υπόδειξη ορίζονται ορισμένα από τα μέλη των επιτροπών διαγωνισμού, που συγκροτούνται, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του άρθρου 21 του ν.3669/2008 (ΦΕΚ Α΄/116/18-6-2008) «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων» (βλ. αναλυτικά τη σχετική διάταξη στο παράρτημα της παρούσας).

3. Η έννοια των «προϋποθέσεων από το νόμο» στη φράση: «…τότε τα μέλη προκύπτουν μετά από διαδικασία κληρώσεως, μεταξύ όλων όσων πληρούν τις προϋποθέσεις από το νόμο να συμμετέχουν στο εν λόγω συλλογικό όργανο».
Ως προϋποθέσεις από το νόμο νοούνται εκείνες που τίθενται από το ισχύον - σχετικό με τη συγκρότηση και τον ορισμό των μελών εκάστου συλλογικού οργάνου με αντικείμενο τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων- θεσμικό πλαίσιο, το οποίο, κατά τα λοιπά, εξακολουθεί να εφαρμόζεται.
Επισημαίνεται ότι προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός συγκρότησης των εν λόγω οργάνων, δηλ. η διατύπωση εμπεριστατωμένης και αμερόληπτης κρίσης καθώς και η εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, κρίνεται σκόπιμο, κατά τη διενέργεια της προβλεπόμενης κλήρωσης, μεταξύ όλων όσων πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις, να λαμβάνεται υπόψη, από τις καθύλην αρμόδιες οργανικές μονάδες, η ανάγκη διασφάλισης του στοιχείου της γνώσης της διαδικασίας και του αντικειμένου. Θα πρέπει, δηλαδή, να λαμβάνεται υπόψη αν τα πρόσωπα μεταξύ των οποίων διενεργείται η κλήρωση διαθέτουν τα απαραίτητα τυπικά προσόντα που πιστοποιούν απαραίτητες γνώσεις για να διεκπεραιώσουν το έργο που θα τους ανατεθεί στο πλαίσιο της λειτουργίας του εν λόγω συλλογικού οργάνου και να διατυπώσουν εμπεριστατωμένη, τεχνοκρατικά άρτια και αμερόληπτη κρίση.

4. Η υπηρεσία από την οποία διενεργείται η κλήρωση.
Αναφορικά με την αρμοδιότητα για τη διενέργεια της κλήρωσης, διευκρινίζεται ότι η οργανική μονάδα που είχε ως αρμοδιότητα, σε έκαστο Φορέα, τη διαδικασία συγκρότησης των εν λόγω επιτροπών, είναι και η αρμόδια να διενεργήσει την προβλεπόμενη κατά τα ανωτέρω κλήρωση (π.χ. Διευθύνσεις Διοικητικού- Προσωπικού/Οικονομικού/Τεχνικών Υπηρεσιών).

5. Ο τρόπος ορισμού μελών συλλογικών οργάνων ως μελών των συλλογικών οργάνων για τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων.
Στις περιπτώσεις που, για τη νόμιμη συγκρότηση των συλλογικών οργάνων με το ως άνω αντικείμενο, προβλέπεται η συμμετοχή μέλους ή μελών άλλου συλλογικού οργάνου π.χ. Δημοτικού Συμβουλίου ή Διοικητικού Συμβουλίου, εφαρμόζεται υποχρεωτικά από τη Διοίκηση η διαδικασία της προβλεπόμενης, από τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν.4024/2011, κλήρωσης, δεδομένου ότι δεν προκύπτει ποιο από τα μέλη του Δ.Σ., συγκεκριμένα, θα συμμετέχει στο συλλογικό όργανο για τη διεξαγωγή διαγωνισμού ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων.
Συνεπώς, στην περίπτωση που προβλέπεται η συμμετοχή μέλους του Δημοτικού Συμβουλίου σε συλλογικό όργανο με το προαναφερόμενο αντικείμενο, το μέλος αυτό θα προκύψει μετά από διαδικασία κληρώσεως, εφόσον τούτο δεν πρόκειται για την περίπτωση της, κατά το άρθρο 13 του ν.2690/1999, έννοιας της εκλογής ή υπόδειξης από τρίτους.

6. Αντικατάσταση μέλους συλλογικού οργάνου της Διοίκησης
Στην περίπτωση που μέλη συλλογικών οργάνων αδυνατούν επί μεγάλο χρονικό διάστημα και για αντικειμενικούς λόγους να παρίστανται στις συνεδριάσεις των εν λόγω οργάνων, διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 2 της αριθμ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ.18/οικ.21508/4-11-2011 απόφασης του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, με θέμα: «Διενέργεια της διαδικασίας κληρώσεως για τον ορισμό μελών των συλλογικών οργάνων της διοίκησης για τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων» (ΦΕΚ 2540/Β΄/7-11-2011): «…Από την κλήρωση αυτή εξάγεται ο απαιτούμενος αριθμός τακτικών και αναπληρωματικών μελών και τα κληρωθέντα αυτά μέλη αναγράφονται σε πίνακα, κατά τη σειρά κλήρωσής τους. Πρώτα διενεργείται η κλήρωση για τα τακτικά μέλη και μετά για τα αναπληρωματικά.»
Ως εκ τούτου, σε περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας συμμετοχής τακτικού μέλους, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με τη συμμετοχή του αναπληρωματικού μέλους, το οποίο έχει προκύψει με τη διαδικασία της κλήρωσης, η οποία διενεργείται κατά τα ανωτέρω. Στη σπάνια περίπτωση που τόσο το τακτικό όσο και το αναπληρωματικό μέλος δεν μπορούν να παρίστανται στις συνεδριάσεις του συλλογικού οργάνου για μεγάλο χρονικό διάστημα και για αποδεδειγμένα αντικειμενικούς λόγους τότε η υπηρεσία μπορεί να διενεργήσει νέα κλήρωση για την αντικατάσταση των μελών αυτών.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αντικατάστασης μέλους συλλογικού οργάνου της διοίκησης, με αντικείμενο τη διεξαγωγή δημόσιων διαγωνισμών ή την ανάθεση ή την αξιολόγηση, παρακολούθηση, παραλαβή προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων, και εφόσον το μέλος αυτό δεν υποδεικνύεται από τρίτο αρμόδιο προς τούτο όργανο ή δεν μετέχει εκ της θέσεως ή ιδιότητάς τους (ex officio), τότε το μέλος αυτό προκύπτει μετά από διαδικασία κληρώσεως, μεταξύ όλων όσων πληρούν τις προϋποθέσεις από το νόμο να συμμετέχουν στο εν λόγω συλλογικό όργανο.
Συναφώς σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 13 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999, όπως ισχύει), το συλλογικό όργανο μπορεί να λειτουργήσει, όχι όμως πέρα από ένα τρίμηνο, αν κάποια από τα μέλη του εκλείψουν ή αποχωρήσουν για οποιονδήποτε λόγο ή απολέσουν την ιδιότητα βάσει της οποίας ορίστηκαν, εφόσον, κατά τις συνεδριάσεις του, τα λοιπά μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 6 του ως άνω άρθρου του ΚΔΔ, όταν ο νόμος προβλέπει θητεία για τα μέλη του συλλογικού οργάνου, η αντικατάσταση μέλους πριν από τη λήξη της θητείας του είναι δυνατή μόνο για λόγον αναγόμενο στην άσκηση των καθηκόντων του, ο οποίος και πρέπει να βεβαιώνεται στη σχετική πράξη.
Οι Διευθύνσεις Διοικητικού των Υπουργείων, καθώς και οι Διευθύνσεις Διοίκησης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της Χώρας, παρακαλούνται να γνωστοποιήσουν την παρούσα εγκύκλιο στις υπηρεσίες που υπάγονται σε αυτές και στους φορείς του δημοσίου τομέα που εποπτεύουν, συμπεριλαμβανομένων και των Ο.Τ.Α α΄ και β΄ βαθμού της χωρικής τους αρμοδιότητας.
Η εγκύκλιος έχει καταχωρηθεί στο δικτυακό τόπο της Υπηρεσίας μας - www.ydmed.gov.gr- στο πεδίο: «διοικητική μεταρρύθμιση/συλλογικά όργανα».
Η Διεύθυνση Σχέσεων Κράτους - Πολίτη του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης παραμένει στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση και συνεργασία.

Ο YΠΟΥΡΓΟΣ
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΝΙΤΑΚΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Η επιτροπή διαγωνισμού που συγκροτείται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 21 του ν.3669/2008 (ΦΕΚ Α΄/116/18-6-2008) «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων», αποτελείται, μεταξύ άλλων, από:
«β) Έναν (1) εκπρόσωπο των Ο.Τ.Α. που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του από την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού όταν πρόκειται για έργα νομαρχιακού επιπέδου, από την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού της έδρας της διανομαρχιακής υπηρεσίας, όταν πρόκειται για τα έργα της και από την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων σε όλες τις άλλες περιπτώσεις.
γ) Έναν (1) εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας (ΤΕΕ), που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του από τα αρμόδια όργανα του ΤΕΕ. Όταν πρόκειται για έργα εθνικού ή διανομαρχιακού επιπέδου ο εκπρόσωπος ορίζεται από τη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ.
δ) Έναν (1) εκπρόσωπο των εργοληπτικών οργανώσεων που ορίζεται με τον αναπληρωτή του από τους υποδεικνυόμενους από τις πανελλήνιες σχετικές οργανώσεις. Σε περίπτωση που υπάρχουν εργοληπτικές οργανώσεις που καλύπτουν σε ικανοποιητικό βαθμό αντιπροσωπευτικότητας τις εργοληπτικές επιχειρήσεις ενός νομού, ο πιο πάνω εκπρόσωπος υποδεικνύεται από τις οργανώσεις αυτές όταν πρόκειται για έργα νομαρχιακού επιπέδου του Νομού αυτού...»