Σχετ.: 1. Το Α.Π. Φ.80000/6822/481/10.4.2012 έγγραφό μας. 

2. Το Α.Π. 9560/3.5.2012 έγγραφο του Υ.ΠΕ.Κ.Α.

Σε απάντηση του Α.Π. Ε41/185/14.5.2012 εγγράφου σας, με το οποίο ζητούνται διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 24 και 26 παρ. 2 του ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209, Α'), σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Οπως είναι γνωστό, οι διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 22 του ν.4014/2011, οι οποίες ισχύουν από 21.9.2011 και εφεξής, ορίζουν ότι, για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης που εξαιρούνται της επιβολής κυρώσεων με βάση τις διατάξεις του ν. 4014/2011 δεν οφείλονται αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές και οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη, όπως το τέλος ακίνητης περιουσίας, καθαριότητας, φωτισμού και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη. Τυχόν ήδη καταβληθέντες φοροι, τέλη και πρόστιμα δεν αναζητούνται. Η αλλαγή χρήσης δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, καθώς και των τελών του ν. 25/1975 και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989, όπως ισχύουν και δεν επιβάλλονται αναδρομικά διαφορές που προκύπτουν ως προς το ύψος των τελών, οι οποίες προέρχονται από την αλλαγή χρήσης.

Από τη γραμματική διατύπωση της ανωτέρω διάταξης προβλέπεται ρητά ότι, εξαιρούνται της επιβολής εισφορών και λοιπών κυρώσεων μόνο οι περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων οι οποίες έχουν υπαχθεί, κατόπιν αιτήσεως των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών (κύριων των έργων οι οποίοι είναι και οι υπόχρεοι έναντι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), στη ρύθμιση της ανωτέρω διάταξης, η οποία ισχύει από 21.9.2011 και εφεξής. Όσον αφορά όμως στις περιπτώσεις των κτισμάτων, για τα οποία έχουν ήδη διαπιστωθεί μέχρι και 21.9.2011 από τις Υπηρεσίες του Ιδρύματος παραβάσεις και έχουν καταλογισθεί ασφαλιστικές εισφορές στους υπόχρεους με την έκδοση των σχετικών Πράξεων Επιβολής Εισφορών, κ.λπ. δεν είναι δυνατή η εξαίρεση τους από την καταβολή και εξόφληση αυτών, καθώς πρόκειται για περιπτώσεις, στις οποίες οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν βεβαιωθεί και καταλογισθεί πριν τη θέση σε ισχύ του ν.4014/2011.

Αναφορικά με τα επιβαλλόμενα πρόσθετα τέλη, δεδομένου ότι τα πρόσθετα τέλη επιβάλλονται ως προσαύξηση επί του ποσού της οφειλής των κύριων εισφορών λόγω της εκπρόθεσμης καταβολής των εισφορών αυτών και υπολογίζονται κατά την ημερομηνία που ο υπόχρεος εξοφλεί το ποσό της κύριας οφειλής (μέρος ή το σύνολο), δεν είναι δυνατή η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής και αυτών στις περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων για τις οποίες έχουν καταλογισθεί οι ασφαλιστικές εισφορές μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.4014/2011, δηλαδή μέχρι 21.9.2011.

2. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 παρ. 2 του ν.4014/2011, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της από το άρθρο 30 παρ. 3γ του ν.4067/2012, στην περίπτωση κατασκευών ή χρήσεων για τις οποίες μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια βάσει των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 22 του ν. 1577/1985, εφόσον καταβληθεί το παράβολο της περίπτωσης γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 24 έως 30.6.2012 και εκδοθεί οικοδομική άδεια εντός τριών ετών από την καταβολή του, δεν οφείλουν άλλο πρόστιμο.

Με βάση την ανωτέρω διάταξη, δίδεται η δυνατότητα έκδοσης οικοδομικής άδειας στις περιπτώσεις κατασκευών ή χρήσεων για τις οποίες μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια (σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 22 του ν.1577/1985) μετά την καταβολή του σχετικού παραβόλου μέχρι 30.6.2012. Σε αυτή την περίπτωση δεν οφείλεται από τον κύριο του έργου άλλο πρόστιμο, ενώ η οικοδομική άδεια μπορεί να εκδοθεί εντός τριών ετών από την καταβολή του ανωτέρω παραβόλου.

Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση έκδοσης οικοδομικής άδειας για τη νομιμοποίηση μιας αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 22 του ν.1577/1985 και τηρείται από τις Υπηρεσίες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ η προβλεπόμενη διαδικασία που αφορά στην έκδοση οικοδομικών αδειών κατά το μέρος του τομέα της αρμοδιότητας του Ιδρύματος (άρθρα 35-51 του Κανονισμού Ασφάλισης του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ), δηλαδή αναγγελία του έργου από τον κύριο του έργου, προσκόμιση πίνακα των κατ' ελάχιστον απαιτούμενων ασφαλιστικών εισφορών με βάση το άρθρο 38 του Κανονισμού Ασφάλισης του Ιδρύματος, κ.λπ..

Ως εκ τούτου, οι ασφαλιστικές εισφορές που αναζητούνται/καταλογίζονται από το Ίδρυμα είναι αυτές που έπρεπε να καταβληθούν από τον κύριο του έργου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των αντίστοιχων οικοδομικών εργασιών, καθώς πρόκειται για πραγματική εργασία που έχει παρασχεθεί από εργαζόμενους, τους οποίους ο υπόχρεος εργοδότης όφειλε να έχει ασφαλίσει κατά την περίοδο που πραγματικά εκτελέστηκαν οι εν λόγω εργασίες, και δεν αποτελούν οι καταλογισθείσες ασφαλιστικές εισφορές κάποιου είδους πρόστιμο. 

Αναφορικά τέλος με τα επιβληθέντα πρόσθετα τέλη, όπως προαναφέρθηκε, αυτά επιβάλλονται ως προσαύξηση επί του ποσού της οφειλής των κύριων εισφορών λόγω της εκπρόθεσμης καταβολής των εισφορών αυτών και υπολογίζονται κατά την ημερομηνία που ο υπόχρεος εξοφλεί το ποσό της κύριας οφειλής (μέρος ή το σύνολο). Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής αυτών και στις περιπτώσεις νομιμοποίησης αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 26 παρ. 2 του ν.4014/2011.