ΘΕΜΑ: Καθορισμός του ποσού της ελάχιστης παροχής για την εφαρμογή του άρθρου 50 Κ.Κ. 1408/71 και του άρθρου 58 Καν.(ΕΚ) 883/04

Α. Για τους σκοπούς της ορθής εφαρμογής της διάταξης του άρθ. 34 του ν.3996/2011 (ΦΕΚ 170/Α΄) και κατόπιν των οδηγιών του με αρ. πρωτ. Φ.60000/οικ.20548/1510/10.10.2011 εγγράφου της Γεν. Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Όπως είναι γνωστό στις κωδικοποιημένες οδηγίες για την εφαρμογή των συνταξιοδοτικών διατάξεων των Καν. 1408/71 και 574/72 ( Μέρος Γ, Κεφ. Α’, Τμήμα V παρ. 6, εδάφια 1 και 6 ) ως «ελάχιστη παροχή» για την εφαρμογή του άρθ.50 Κ.Κ.1408/71 ίσχυε το εκάστοτε και κατά περίπτωση κατώτατο όριο (Κ.Ο) συντάξεων, με βάση το οποίο διαμορφωνόταν το ποσό της συμπληρωματικής παροχής που υποχρεούται το Ίδρυμα να καταβάλλει στους δικαιούχους-μόνιμους κατοίκους Ελλάδας.

Με την πρόσφατη διάταξη του άρθ. 34, παρ. 1, εδαφ. 11 Ν. 3996/2011 καθορίζεται το ύψος της «ελάχιστης παροχής» και αποσυνδέεται η έννοιά της από τα κατά περίπτωση κατώτατα όρια συντάξεων για τους συνταξιούχους που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης με συνυπολογισμό κοινοτικού χρόνου ασφάλισης και κατοικούν μόνιμα στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη «Ελάχιστη παροχή κατά την έννοια του άρθρου 58 του Κανονισμού (ΕΚ) 883/04 είναι το ποσό της βασικής σύνταξης του άρθρου 2 του ν. 3863/2010, όπως διαμορφώνεται κάθε φορά...». Η βασική σύνταξη του ν.3863/2010 έχει δε καθοριστεί σε 360€ για το έτος 2010, ποσό το οποίο δεν έχει αναπροσαρμοσθεί.

Με βάση τα ανωτέρω επιβάλλεται η τροποποίηση των σχετικών οδηγιών της Δ/νσής μας. Επισημαίνουμε ότι δεν επέρχεται τροποποίηση στις οδηγίες που αφορούν στον τρόπο υπολογισμού του ποσού της σύνταξης (δηλ. στον καθορισμό του θεωρητικού και του πραγματικού ποσού ), αλλά μόνο στο ύψος του ποσού της ελάχιστης παροχής, μέχρι το οποίο καταβάλλεται συμπληρωματική παροχή.

Στις περιπτώσεις επομένως που το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται με συνυπολογισμό κοινοτικού χρόνου ασφάλισης, οπότε η σύνταξη υπολογίζεται κατ’ εφαρμογή του άρθ. 52 παρ. 1 εδ. β Καν.(ΕΚ)883/04 (ή άρθ. 46 παρ. 2 Κ.Κ. 1408/71), εφόσον το πραγματικό ποσό (συμπεριλαμβανομένων των προσαυξήσεων οικογενειακών βαρών / επιδόματος απολύτου αναπηρίας κλπ) – αθροιζόμενο με τη σύνταξη που ενδεχομένως καταβάλλεται από το άλλο κράτος – υπολείπεται του ποσού της ελάχιστης παροχής (360€), τότε θα χορηγείται συμπλήρωμα μέχρι του ποσού αυτού.

Επισημαίνουμε ότι στις περιπτώσεις χορήγησης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος ή σύνταξης λόγω μερικής ή συνήθους αναπηρίας, το ποσό της ελάχιστης παροχής μειώνεται αναλόγως και με βάση το μειωμένο ποσό διαμορφώνεται το ύψος της συμπληρωματικής παροχής.

Για τους διπλοσυνταξιούχους σε περίπτωση που κατόπιν εφαρμογής των διατάξεων των Κοινοτικών Κανονισμών σε συνδυασμό με την εσωτερική νομοθεσία το συνολικό αθροιζόμενο ποσό των συντάξεων ΙΚΑ και άλλου κράτους υπολείπεται των 360€, τότε θα χορηγείται συμπληρωματική παροχή μέχρι του ποσού αυτού. Διευκρινίζουμε ότι σε περίπτωση που το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται στη χώρα μας αυτοτελώς, για τη διαμόρφωση του τελικά καταβαλλόμενου ποσού θα εφαρμόζονται οι περί διπλοσυνταξιούχων διατάξεις της εσωτερικής μας νομοθεσίας (άρθ. 13 Ν. 1469/1984).

Εξάλλου στις περιπτώσεις που χορηγείται συμπληρωματική παροχή στα Δώρα εορτών, το ύψος της όσον αφορά στο Δώρο Χριστουγέννων διαμορφώνεται πλέον με βάση τη νέα ελάχιστη παροχή.

ΙΣΧΥΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ

Όπως ορίζεται στο σχετικό εδάφιο «Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής ισχύουν από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου. Εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης κρίνονται με τις ανωτέρω διατάξεις». Με βάση το προαναφερόμενο έγγραφο της ΓΓΚΑ οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν από τη δημοσίευση του νόμου καταλαμβάνοντας όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας.

Επομένως τα ανωτέρω θα εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες προκύπτει θέμα εφαρμογής του άρθ. 58 Καν.(ΕΚ) 883/04, δηλ.:

α) στις περιπτώσεις που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει υποβληθεί από 05-08-2011 και εφεξής

β) στις περιπτώσεις που η αίτηση έχει υποβληθεί πριν την ανωτέρω ημερομηνία και δεν έχει εκδοθεί συνταξιοδοτική απόφαση ή απόφαση χορήγησης συμπληρωματικής παροχής, οπότε η διάταξη εφαρμόζεται αναδρομικά κατά την αρχική χορήγηση της συμπληρωματικής παροχής

γ) στις περιπτώσεις παρακολούθησης της συμπληρωματικής παροχής από τα Τμήματα Πληρωμών, καθώς λόγω της φύσης της η συμπληρωματική παροχή δεν καθίσταται ποτέ οριστική, αλλά χορηγείται υπό προϋποθέσεις, υπόκειται σε συνεχή έλεγχο και δύναται ανά πάσα στιγμή να μεταβληθεί ( αυξηθεί ή μειωθεί) ή να διακοπεί.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Για τις (α) και (β) περιπτώσεις οι σχετικές αποφάσεις θα εκδοθούν από τα Περ/κά Υποκ/τα με βάση τα νέα δεδομένα και ως εκ τούτου δεν προβλέπεται να ανακύψουν προβλήματα κατά την εφαρμογή.

Για την (γ) περίπτωση, θα γίνει εφαρμογή των οδηγιών από τα Τμήματα πληρωμών δηλ. περιορισμός της συμπληρωματικής παροχής έως του ποσού των 360€ ή ενδεχόμενη διακοπή της από 05-08-2011 χωρίς έκδοση σχετικής απόφασης

-στις προ του 1993 περιπτώσεις συντάξεων γήρατος (χωρίς προσαυξημένο Κ.Ο.) ,
-στις περιπτώσεις που έχει ήδη καθοριστεί το τμηματικό ποσό βάσει της εγκύκλιο 41/11,
-στις περιπτώσεις αναπηρίας και επιζώντων.

Τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά μέχρι την ημερομηνία επανελέγχου της κάθε περίπτωσης δεν θα αναζητούνται ως καλοπίστως εισπραχθέντα.

Όπως είναι γνωστό, κατ’ εφαρμογή των οδηγιών της εγκ. 41/11 γίνεται επανεξέταση των συνταξιοδοτικών φακέλων γήρατος ώστε να τροποποιηθούν οι αποφάσεις με τις οποίες είχε καθοριστεί το ποσό της σύνταξης με βάση το προσαυξημένο με όλους τους χρόνους ασφάλισης Κ.Ο. και ως εκ τούτου έχει σε πολλές περιπτώσεις ανασταλεί η χορήγηση των συμπληρωμάτων από τα τμήματα πληρωμών.

Συνδυάζοντας την εγκύκλιο 41/11 με την παρούσα θεωρούμε ότι προκειμένου να τακτοποιηθούν οι σχετικές περιπτώσεις συντάξεων γήρατος, θα πρέπει τα τμήματα πληρωμών κατά προτεραιότητα να εντοπίσουν τις περιπτώσεις που η τμηματική σύνταξη υπολείπεται των 360€ και εκκρεμεί η εφαρμογή της εγκύκλιο 41/11 και να αποστείλουν σταδιακά ονομαστικές καταστάσεις στα Περ/κά Υποκ/τα, τα οποία θα εκδώσουν τροποποιητική απόφαση για το τμηματικό ποσό καθώς και για τη συμπληρωματική παροχή βάσει των νέων δεδομένων.

Επιπλέον προκειμένου να μετριαστεί η διοικητική επιβάρυνση των περ/κών υποκ/των από τη συνεχή έκδοση τροποποιητικών αποφάσεων, στις περιπτώσεις που λόγω της εφαρμογής της εγκύκλιο 41/11 πρέπει να χορηγηθεί το αυτοτελές ποσό ως συμφερότερο, η μετατροπή θα γίνεται από το Τμήμα Πληρωμών, χωρίς να απαιτείται έκδοση απόφασης από το Περ/κό Υποκ/μα. Θα πρέπει βέβαια να δοθεί προσοχή στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η χορήγηση τμηματικού ποσού είναι αποτέλεσμα επιμερισμού οργανικών ποσών, οπότε και θα εξακολουθήσει να καταβάλλεται το τμήμα ως συμφερότερο του αυτοτελούς οργανικού ή αυτοτελούς Κ.Ο.

Β. Συναφή θέματα

1. Χορήγηση συμπληρωματικής παροχής σε αλλοδαπούς συζύγους Ελλήνων πολιτών

Με αφορμή ερωτήματα Υποκ/των και σχετική διευκρινιστική απάντηση της ΓΓΚΑ, για τη χορήγηση συμπληρωμάτων στην ανωτέρω κατηγορία προσώπων θα πρέπει καταρχάς να προσκομίζονται:

- Το έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής πολίτη της Ένωσης του άρθ. 16 του π. δ/τος 106/07

- Αντίγραφο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αιτούντος ή κοινής φορολογικής δήλωσης εγγάμων, στην οποία να δηλώνεται η διεύθυνση κύριας κατοικίας, το παγκόσμιο εισόδημα (δηλ. το εισόδημα ημεδαπής και τυχόν εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης) κλπ

- Βεβαίωση της φορολογικής αρχής της χώρας προέλευσης για την ύπαρξη ή μη εισοδημάτων και ακινήτων στην εν λόγω χώρα, νομίμως επικυρωμένη και μεταφρασμένη από την αρμόδια μεταφραστική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών

Κατά περίπτωση δε θα εξετάζεται αν συντρέχουν λόγοι προσκόμισης των λοιπών δικαιολογητικών που αναφέρονται στην εγκύκλιο 5/11 (μισθωτήρια, λογαριασμός ΔΕΗ κλπ) και διασταύρωση αυτών με τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Διευκρινίζουμε ότι όσον αφορά στους Έλληνες πολίτες που αιτούνται συμπληρωματικής παροχής, για τη διαπίστωση της μόνιμης διαμονής τους στην Ελλάδα, απαιτείται πρωτίστως το αντίγραφο της φορολογικής δήλωσης, χωρίς όμως να αποκλείεται η αναζήτηση κάποιου από τα λοιπά δικαιολογητικά της ανωτέρω εγκυκλίου εφόσον κρίνεται σκόπιμο. Επιπλέον μπορεί να γίνεται διασταύρωση πληροφοριών και επιβεβαίωση με βάση τα στοιχεία που διαθέτουν οι αλλοδαποί φορείς συντάξεων (π.χ. δήλωση μετοίκησης).

2. Μετατροπή βουλγαρικού χρόνου ασφάλισης

Με την εγκύκλιο 28/10 σας γνωστοποιήθηκε μεταξύ άλλων η διάταξη του άρθ. 13 Καν(ΕΚ) 987/09 (Κανόνες μετατροπής των περιόδων) και δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή της.

Σας ενημερώνουμε ότι κατόπιν αλληλογραφίας με τον αρμόδιο βουλγαρικό φορέα διευκρινίστηκε εκ μέρους του ότι το βουλγαρικό σύστημα ασφάλισης είναι «σύστημα 7 ημερών» και ως εκ τούτου ένας μήνας ισοδυναμεί με 30 ημέρες και ένα έτος με 360 ημέρες ασφάλισης.

Συνεπώς για όλα τα αιτήματα σε εκκρεμότητα δεν θα γίνει η μετατροπή με βάση 26 ημέρες/μήνα αλλά θα ληφθεί υπόψη ο ανωτέρω τρόπος μετατροπής.

Είναι ευνόητο ότι αποφάσεις που έχουν ήδη εκδοθεί με το νέο τρόπο πριν τις παρούσες οδηγίες - κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας με τη Διεύθυνσή μας - είναι ορθώς και νομίμως εκδοθείσες. Αιτήματα υποβληθέντα από 01-05-10 που έχουν απορριφθεί ελλείψει χρονικών προϋποθέσεων θα επανεξετασθούν με βάση τα ανωτέρω, εφόσον υποβληθεί εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών ή ήδη εκκρεμεί ένσταση ενώπιον ΤΔΕ άλλως θα πρέπει να υποβληθεί νέο αίτημα συνταξιοδότησης.

Ο ΥΠΟΔΙΟΙΚΗΤΗΣ
Διονύσης Πατσούρης