ΘΕΜΑ: Η φορολογική υποχρέωση γεννάται κατ` αρχήν κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου. Κατ` εξαίρεση, όταν το δικαίωμα του κληρονόμου ή κληροδόχου κατέστη, συνεπεία αμφισβητήσεώς του επίδικον, για την αναβολή της φορολογίας λόγω επιδικίας του αντικειμένου της κτήσεως απαιτείται να μην έχει ο ζητών την αναβολή κληρονόμος ή κληροδόχος την νομή του αντικειμένου αυτού. Κατά συνέπεια εφόσον το αντικείμενο (στην συγκεκριμένη περίπτωση -έντοκα Γραμμάτια Δημοσίου-) ευρίσκοντο στην κατοχή της τράπεζας λόγω επιδικίας πρέπει να αναβληθεί η φορολογία της κληρονομιάς μέχρι την λήξη της επιδικίας

ΣτΕ 1133/2011
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Β΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 21 Απριλίου 2010 με την εξής σύνθεση: Δ. Κωστόπουλος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Α.-Γ. Βώρος, Μ. Σταματελάτου-Μπεριάτου, Σύμβουλοι, Σ. Βιτάλη, Μ.-Α. Τσακάλη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Κ. Κεχρολόγου.
Για να δικάσει την από 4 Ιουνίου 2002 αίτηση: του Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. Κηφισιάς Αττικής, ο οποίος παρέστη με τον Αθανάσιο Τσιοκάνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,
κατά της .........................., συζ. ....................., κατοίκου Νέας Υόρκης Η.Π.Α....................New York, 11106 USA), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο..........................., που τον διόρισε με πληρεξούσιο.
Με την αίτηση αυτή ο αναιρεσείων Προϊστάμενος επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ` αριθ. 2631/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Παρέδρου Σ. Βιτάλη.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον αντιπρόσωπο του αναιρεσείοντος Προϊσταμένου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο της αναιρεσίβλητης, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα Σκέφθηκε κατά το Νόμο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως, δεν απαιτείται κατά νόμο η καταβολή παραβόλου.

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή, ζητείται, παραδεκτώς, η αναίρεση της υπ` αριθμ. 2631/2001 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία, έγινε εν μέρει δεκτή έφεση της αναιρεσίβλητης και μεταρρυθμίστηκε η υπ` αριθμ. 4683/1999 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών και το υπ` αριθμ. 1299/1996 ατομικό φύλλο βεβαιώσεως φόρου κληρονομίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Κηφισιάς. Με την πρωτόδικη απόφαση είχε απορριφθεί προσφυγή της αναιρεσίβλητης κατά του ως άνω φύλλου βεβαιώσεως φόρου κληρονομίας, με το οποίο είχε απορριφθεί αίτημα αυτής για μετάθεση του χρόνου φορολογίας της κληρονομιαίας περιουσίας της.

3. Επειδή, το ν.δ. 118/1973 «περί Κώδικος Φορολογίας Κληρονομιών…» (Α` 202) ορίζει στο άρθρο 6 παρ. 1 ότι : «Η φορολογική υποχρέωσις γεννάται κατά τον χρόνον θανάτου του κληρονομουμένου», στο άρθρο 7 ότι : «Κατ` εξαίρεσιν, η φορολογική υποχρέωσις γεννάται : α)…, β)…, γ) Κατά τον χρόνον της καθ` οιονδήποτε τρόπον λήξεως της επιδικίας, όταν το δικαίωμα του κληρονόμου ή του κληροδόχου κατέστη συνεπεία αμφισβητήσεώς του παρ` οιουδήποτε ενδιαφερομένου επίδικον, ο δε κληρονόμος ή κληροδόχος δεν ευρίσκεται εν τη νομή των αντικειμένων της κτήσεως. Εάν τα αντικείμενα περιέλθωσιν εις την νομήν του αξιούντος δικαίωμα κληρονόμου ή κληροδόχου, η φορολογική υποχρέωσις γεννάται κατά τον χρόνον τούτον, δ… κ.λ.π.». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η φορολογική υποχρέωση γεννάται κατ` αρχήν κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου. Κατ` εξαίρεση, όταν το δικαίωμα του κληρονόμου ή κληροδόχου κατέστη, συνεπεία αμφισβητήσεώς του επίδικον, για την αναβολή της φορολογίας λόγω επιδικίας του αντικειμένου της κτήσεως απαιτείται να μην έχει ο ζητών την αναβολή κληρονόμος ή κληροδόχος την νομή του αντικειμένου αυτού (ΣτΕ 2807/1994, 2623/2008).

4. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως δέχεται η προσβαλλομένη απόφαση, «η εκκαλούσα (και ήδη αναιρεσίβλητη) εκ διαθήκης κληρονόμος του πατέρα της που απεβίωσε στις 27.11.1993 υπέβαλε, ως μόνιμος κάτοικος εξωτερικού, στη ΔΟΥ Α` Κεφαλαίου Αθηνών την από 9.12.1994 δήλωση φόρου κληρονομιάς, στην οποία περιέλαβε την εξής κληρονομιαία περιουσία : 1) Ένα διαμέρισμα 74,25 τ.μ. αξίας 4.455.000 δρχ. ευρισκόμενο στην Αθήνα (............). 2) Έναν αγρό 3.403, 70 τ.μ. αξίας 20.000.000 δρχ. ευρισκόμενο στη θέση «............» της κτηματικής περιφέρειας της κοινότητας .................... 3) Το  εξ αδιαιρέτου οκτώ αγρών συνολικής εκτάσεως 88 στρεμμάτων και ενός οικοπέδου 700 τ.μ. μετά της επ` αυτού ισογείου οικίας 65 τ.μ. ευρισκομένων σε διάφορες θέσεις της κοινότητας Κατούνας Αιτωλοακαρνανίας συνολικής αξίας 3.750.000 δρχ. και 4) 43 τίτλους εντόκων γραμματίων του Δημοσίου συνολικής αξίας 50.850.000 δρχ. κατατεθειμένους στην Τράπεζα Αθηνών «.............». Στη δήλωση αυτή, η οποία λόγω αρμοδιότητας διαβιβάσθηκε στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Κηφισιάς, η εκκαλούσα (και ήδη αναιρεσίβλητη) ανέφερε ότι το κληρονομικό της δικαίωμα κατέστη επίδικο μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου πατέρα της και ζήτησε την αναβολή της φορολογίας των κληρονομιαίων διότι ο συγκληρονόμος αδελφός της ................... άσκησε εναντίον της την από 28.6.1994 περί κλήρου αγωγή. Το αίτημα αυτό της αναβολής απορρίφθηκε με την 1299/1996 πράξη της φορολογικής αρχής, η δε προσφυγή που άσκησε κατ` αυτής η εκκαλούσα - ζητώντας και πάλι την αναβολή της φορολογίας προσκομίζοντας και τα σχετικά έγγραφα (αγωγές του αδελφού της εναντίον αυτής και εναντίον της Τράπεζας, προδικαστικές αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων κ.λπ.) - απορρίφθηκε με την πρωτόδικη απόφαση». Το δικάσαν δικαστήριο, αφού θεώρησε ότι «από τα έγγραφα που προσκόμισε η αναιρεσίβλητη δεν αποδεικνύεται ότι αυτή δεν βρίσκεται στη νομή των παραπάνω υπό στοιχεία 1-3 ακινήτων, αλλα ούτε τούτο τεκμαίρεται άνευ ετέρου από το γεγονός και μόνο ότι αυτή κατοικεί μονίμως στην αλλοδαπή (Η.Π.Α.)», έκρινε με την προσβαλλομένη απόφαση ότι «δεν πρέπει να αναβληθεί η φορολογία για τα κληρονομιαία αυτά ακίνητα». Στη συνέχεια, με την ίδια απόφαση εκρίθη ότι «η φορολογία της αξίας των 43 τίτλων (στοιχείο 4) πρέπει να αναβληθεί μέχρι της καθ` οιονδήποτε τρόπο λήξεως ως προς αυτούς της επιδικίας διότι «όπως προκύπτει από τα ίδια αποδεικτικά στοιχεία και ιδίως από την 11488/1996 προδικαστική απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, η αναιρεσίβλητη ουδέποτε απέκτησε τη νομή των υπό στοιχείο 4 πιο πάνω εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, αφού οι τίτλοι αυτοί βρίσκονται ακόμη, λόγω της επιδικίας του κληρονομικού της δικαιώματος, στην κατοχή της τράπεζας «........ ...». Με τις σκέψεις αυτές, με την προσβαλλόμενη απόφαση έγινε εν μέρει δεκτή η έφεση της αναιρεσεσίβλητης, μεταρρυθμίστηκε η πρωτόδικη απόφαση και το υπ` αριθμ. 1299/1996 ατομικό φύλλο βεβαιώσεως φόρου κληρονομίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Κηφισιάς και «υποχρεώθηκε ο Προϊστάμενος αυτής να ενεργήσει νέα εκκαθάριση του βάσει δηλώσεως οφειλομένου από την αναιρεσίβλητη φόρου κληρονομιάς, υπολογίζοντας αυτόν μόνο με βάση την συνολική αξία 28.205.000 δρχ. των ανωτέρω υπό στοιχεία 1-3 κληρονομιαίων ακινήτων και αναβάλλοντας τη φορολογία της αξίας των κληρονομιαίων τίτλων 50.850.000 δραχμών μέχρι της καθ` οιονδήποτε τρόπο λήξεως ως προς αυτούς της επιδικίας».

5. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προσβαλλομένη απόφαση στερείται επαρκούς αιτιολογίας διότι «α) δεν βεβαιώνει με αναφορά σε συγκεκριμένα περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία το αν και βάσει ποιών δεδομένων προέκυψε ότι το κληρονομικό δικαίωμα της αναιρεσίβλητης επί των εν λόγω 43 τίτλων κατέστη επίδικο , καθώς και σε ποια σε έκταση υφίσταται μια τέτοια επιδικία και β) δεν βεβαιώνεται από πού συνάγεται ότι τα εν λόγω έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, βρίσκονται ακόμη στην κατοχή της τράπεζας «..............», όταν το 2001 γίνεται επίκληση προδικαστικής αποφάσεως του έτους 1996». Οι λόγοι αυτοί είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι, διότι, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της προσβαλλομένης αποφάσεως που παρατίθεται στη σκέψη 5, η τελευταία, αφού έλαβε υπ` όψη της τα στοιχεία που είχε προσκομίσει η αναιρεσίβλητη πρωτοδίκως και κατ` έφεση, ως έχουσα το σχετικό βάρος αποδείξεως και κυρίως την υπ` αριθμ. 11488/1996 προδικαστική απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών από την οποία προέκυπτε ότι οι εν λόγω τίτλοι εντόκων γραμματίων του Δημοσίου ευρίσκοντο ακόμη, λόγω επιδικίας, στην κατοχή της τράπεζας «.....................», έκρινε με νόμιμη και επαρκή, κατ` αρχήν, αιτιολογία (εν όψει του ότι το Δημόσιο δεν επικαλείται ότι είχε προβάλει ειδικότερους συγκεκριμένους ισχυρισμούς περί του αντιθέτου ενώπιον των δικαστηρίων της ουσίας) ότι έπρεπε να αναβληθεί η φορολογία μέχρι λήξεως καθ` οιονδήποτε τρόπο, της επιδικίας.

6. Επειδή, εν όψει των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Δια ταύτα

Απορρίπτει την αίτηση.
Επιβάλλει στο Δημόσιο τη δικαστική δαπάνη της αναιρεσίβλητης, η οποία ανέρχεται στο ποσό των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου 2011

Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας Δ. Κωστόπουλος Κ. Κεχρολόγου
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 13ης Απριλίου 2011.