ΘΕΜΑ: Υποβολή Α.Π.Δ. και καταβολή εισφορών από εργοδότες που ασφαλίζουν μουσικοσυνθέτες και στιχουργούς επί πνευματικών δικαιωμάτων τους από την χρήση του έργου τους

Όπως σας είναι γνωστό, με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν.1296/82 στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. για τους κλάδους σύνταξης, ασθένειας και Ε.Τ.Ε.Α.Μ. υπήχθησαν - μεταξύ άλλων - και οι μουσικοσυνθέτες, ποιητές και στιχουργοί.

Με την παρ. 2 του άρθρου 5 του ίδιου νόμου ορίσθηκε ότι για όλα τα υπαγόμενα στο Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. με τον νόμο αυτόν πρόσωπα, οφείλονται εισφορές για το σύνολο των αμοιβών, δικαιωμάτων κ.λ.π. που υποχρεούνται να καταβάλλουν στα πρόσωπα αυτά για την χρησιμοποίηση του έργου τους οι κατά την παρ. 1 του άρθρου αυτού εργοδότες.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ

Με τις διατάξεις του ν. 2121/93 ρυθμίσθηκαν θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και διάφορα πολιτιστικά θέματα.

Σύμφωνα με το άρθρο 1, οι πνευματικοί δημιουργοί, με την δημιουργία του έργου αποκτούν επ΄ αυτού πνευματική ιδιοκτησία, που περιλαμβάνει το δικαίωμα εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα προστασίας του προσωπικού τους δεσμού με αυτό (ηθικό δικαίωμα).
Κατά το άρθρο 2, ως έργο νοείται κάθε πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή επιστήμης που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή, μεταξύ δε αυτών αναφέρονται τα γραπτά κείμενα (ποιήματα, στίχοι κ.λ.π.) και οι μουσικές συνθέσεις.

Επομένως, οι στιχουργοί, οι ποιητές και οι συνθέτες μουσικής περιλαμβάνονται στους πνευματικούς δημιουργούς.
Κατά το άρθρο 12, το περιουσιακό δικαίωμα μπορεί να μεταβιβασθεί μεταξύ ζώντων ή να μεταβιβασθεί λόγω θανάτου.

Κατά συνέπεια, δικαιούχοι πνευματικών δικαιωμάτων είναι αφ΄ ενός οι ίδιοι οι δημιουργοί (μουσικοσυνθέτες, στιχουργοί, ποιητές, μεταφραστές στίχων) αλλά και όσοι γίνονται δικαιούχοι με άλλον τρόπο (π.χ. εκδότες μουσικών έργων που κατέχουν βάσει σύμβασης τα εκδοτικά δικαιώματα, κληρονόμοι που κατέστησαν δικαιούχοι βάσει εκχώρησης, πώλησης ή δωρεάς των πνευματικών δικαιωμάτων του δημιουργού).
Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι, αν και προβλέπεται από τον ν.2121/93 η μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος, υπαγόμενα στην ασφάλιση πρόσωπα (από την χρήση των πνευματικών δικαιωμάτων τους) είναι μόνο οι ίδιοι οι πνευματικοί δημιουργοί (μουσικοσυνθέτες, ποιητές, στιχουργοί κ.λ.π.) και όχι πρόσωπα φυσικά ή νομικά (π.χ. κληρονόμοι, εκδότες μουσικών έργων κ.λ.π.) στα οποία τυχόν περιήλθαν τα δικαιώματα των πνευματικών δημιουργών.

Και τούτο, επειδή η ασφάλιση είναι καθαρά προσωπαγής.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Σύμφωνα με το άρθρο 54 του αυτού νόμου, οι δημιουργοί μπορούν να αναθέτουν σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και προστασίας, που έχουν αποκλειστικά αυτόν τον σκοπό, την διαχείριση ή την προστασία ή την διαχείριση και προστασία του περιουσιακού τους δικαιώματος ή εξουσιών που απορρέουν από αυτό.
Οι αρμοδιότητες των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης καθορίζονται από το άρθρο 55 του νόμου και οι κυριότερες είναι :

--
Η κατάρτιση συμβάσεων με τους χρήστες για τους όρους εκμετάλλευσης των έργων καθώς και για την οφειλόμενη αμοιβή.
--
Η εξασφάλιση στους δημιουργούς ποσοστιαίας αμοιβής κατά τα οριζόμενα στον νόμο.
--
Η κατανομή της εισπραχθείσας αμοιβής μεταξύ των δημιουργών.
--
Κάθε διοικητική ή δικαστική ή εξώδικη ενέργεια για την νόμιμη προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών ή των δικαιούχων τους.

Ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των μουσικοσυνθετών και στιχουργών είναι η Ελληνική Εταιρία Προστασίας Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Α.Ε.Π.Ι.).
Η διαδικασία με την οποία συγκεντρώνονται τα πνευματικά δικαιώματα και διανέμονται στους δικαιούχους είναι η εξής :
Μετά το τέλος του Α΄ και Β΄ εξαμήνου κάθε έτους, οι φωνογραφικές εταιρίες εντός του επομένου τριμήνου – από το τέλος του κάθε εξαμήνου αντίστοιχα - αφ΄ ενός συντάσσουν καταστάσεις των πραγματοποιηθεισών στο εξάμηνο πωλήσεων αφ΄ ετέρου υπολογίζουν τα ποσοστά κάθε δικαιούχου επί της τιμής πωλήσεως των δίσκων, cd κ.λ.π. που πωλήθηκαν και το σύνολο αυτών των στοιχείων αποστέλλουν στην Α.Ε.Π.Ι.

Η Α.Ε.Π.Ι., η οποία ενεργεί για λογαριασμό των δικαιούχων, μετά την παραλαβή των ως άνω στοιχείων, ασχολείται με τον έλεγχο και την τεκμηρίωση του περιεχομένου των εξαμηνιαίων καταστάσεων απόδοσης των δικαιωμάτων.
Αφού οριστικοποιήσει τα ποσά που περιέχονται στις καταστάσεις αυτές, προχωρεί στην διανομή αυτών.
Τα δικαιώματα, όμως, αυτά δεν είναι σταθερά για τους δικαιούχους, διότι εξαρτώνται από τις προτιμήσεις των καταναλωτών, όπως αυτές κυμάνθηκαν κατά το εξεταζόμενο εξάμηνο.

Δεδομένου δε ότι η διανομή των δικαιωμάτων γίνεται με τον επιμερισμό χιλιάδων μικροποσών σε χιλιάδες δικαιούχους – μέλη της Α.Ε.Π.Ι., απαιτείται για την διαδικασία αυτή ένα νέο – περίπου – τρίμηνο.
Μετά την διανομή των δικαιωμάτων (η οποία γίνεται π.χ. στις 31/12/08 για τις πωλήσεις περιόδου 1/1 – 30/6/08 και στις 30/6/09 για τις πωλήσεις περιόδου 1/7 – 31/12/08), η Α.Ε.Π.Ι., προς εξυπηρέτηση των μελών της, συντάσσει τις μισθολογικές καταστάσεις με υπολογισμό των εργοδοτικών και των εργατικών εισφορών, τις οποίες παραδίδει στις εργοδότριες εταιρίες δηλ. τα εργοστάσια εγγραφής (με τα οποία συναλλάσσονται οι μικροί έμποροι) και τις φωνογραφικές εταιρίες.

Η Υπηρεσία μας, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των ανωτέρω (χρόνους για την συλλογή των πωλήσεων, την κατάρτιση καταστάσεων και την διανομή των πνευματικών δικαιωμάτων καθώς και την διαβίβαση και ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ Α.Ε.Π.Ι. και εργοδοτών), προτίθεται να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση όσον αφορά τον χρόνο υποβολής Α.Π.Δ. και καταβολής των εισφορών, πέραν των προθεσμιών που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.

Προκειμένου, όμως, να τακτοποιηθεί άμεσα το θέμα αυτό και μέχρι την έναρξη ισχύος της ως άνω σχεδιαζόμενης νομοθετικής ρύθμισης, θα ισχύουν τα ακόλουθα :

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

Οι εισφορές που αφορούν πνευματικά δικαιώματα του Α΄ εξαμήνου κάθε έτους (π.χ. 1/1 – 30/6/08) είναι καταβλητέες μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις Δημόσιες Υπηρεσίες ημέρα του Μαρτίου του επόμενου έτους (2009).

Αντίστοιχα, οι εισφορές που αφορούν πνευματικά δικαιώματα του Β΄ εξαμήνου κάθε έτους (π.χ. 1/7 – 31/12/08) είναι καταβλητέες μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις Δημόσιες Υπηρεσίες ημέρα του Σεπτεμβρίου του επόμενου έτους (2009).

ΥΠΟΒΟΛΗ Α.Π.Δ.

Οι εργοδότες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της δισκογραφίας και ασφαλίζουν στιχουργούς και μουσικοσυνθέτες επί των αμοιβών τους από πνευματικά δικαιώματα (που απεικονίζονται στις εξαμηνιαίες καταστάσεις της Α.Ε.Π.Ι.), θα περιλαμβάνουν τους ανωτέρω ασφαλισμένους στην Α.Π.Δ. που θα υποβάλουν το Α΄ τρίμηνο κάθε έτους για τα πνευματικά δικαιώματα (αμοιβές) που αφορούν το Α΄ εξάμηνο του προηγούμενου έτους δηλ. η Α.Π.Δ. του Α΄ τριμήνου 2009 θα αφορά πνευματικά δικαιώματα περιόδου 1/1 – 30/6/2008.

Ομοίως, στην Α.Π.Δ. του Γ΄ τριμήνου 2009 θα περιλαμβάνται τα πνευματικά δικαιώματα της περιόδου 1/7 – 31/12/2008.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ Α.Π.Δ. (π.χ. για τις αποδοχές περιόδου 1/1 – 30/6/08)

Γενικά στοιχεία Α.Π.Δ.
--
Τα πεδία 11 και 12 συμπληρώνονται με το τρίμηνο, στο τέλος του οποίου γίνεται η καταβολή, δηλ. στο πεδίο 11 αναγράφεται «1/2009» και στο πεδίο 12 «3/2009».
--
Το πεδίο 13 συμπληρώνεται με τον μήνα στον οποίο γίνεται η καταβολή, δηλ. 3/2009.
--
Το πεδίο 14 παραμένει κενό.
--
Τα πεδία 15 και 16 με τις αποδοχές (αμοιβές) και τις καταβλητέες εισφορές του Α΄ εξαμήνου του 2008.
--
Το πεδίο 17 με τα ποσά (αποδοχές και εισφορές) των πεδίων 15 & 16.

Εγγραφές Α.Π.Δ.

--
Τα πεδία 18 με τον ΚΑΔ 9231.
--
Τα πεδία 27, 28, 29 παραμένουν κενά.
--
Το πεδίο 30 με Κωδικό Ειδικότητας 273090 για τους στιχουργούς ή ποιητές και 275010 για τους μουσικοσυνθέτες.
--
Το πεδίο 32 με πακέτο κάλυψης 154.
--
Το πεδίο 33 με την μισθολογική περίοδο, κατά την οποία γίνεται η καταβολή εισφορών, δηλ. εν προκειμένω ο 3/2009.
--
Τα πεδία 34 και 35 με το διάστημα, στο οποίο αφορούν οι αμοιβές για τις οποίες υποβάλλεται η Α.Π.Δ., δηλ. 1/1/2008 και 30/6/2008.
--
Το πεδίο 36 με τον τύπο αποδοχών 16.
--
Το πεδίο 37 παραμένει κενό.
--
Το πεδίο 39 με τις αποδοχές (αμοιβή).
--
Τα πεδία 40, 41, 42 και 46 με τα ποσά εισφορών.
--
Τα πεδία 43, 44 και 45 παραμένουν κενά.

ΕΠΙΒΟΛΗ Π.Ε.Π.Ε.Ε.

Π.Ε.Π.Ε.Ε. που επιβλήθηκαν λόγω εκπρόθεσμης υποβολής Α.Π.Δ., θα πρέπει να επανεξετασθούν ως εξής :
Εάν οι σχετικές Α.Π.Δ. έχουν τυχόν υποβληθεί εντός των ανωτέρω προθεσμιών, οι Π.Ε.Π.Ε.Ε. που συντάχθηκαν θα ακυρωθούν οίκοθεν από τα Υποκ/ματα.

Άλλως, παραμένουν σε ισχύ.

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ

Η ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ Δ/ΝΤΗΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
Φ. ΡΟΥΜΠΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΒΕΛΛΑΣ

Αθήνα, 4/6/2009
Αριθμ. Πρωτ. Τ01/550