ΘΕΜΑ: Καθορισμός αμοιβής του δικηγόρου ο οποίος μετέσχε και προσπάθεια του εντολέα προς συμβιβασμό

Αριθμός 8/2009

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
 
ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ  

ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές της Β' Σύνθεσης: Βασίλειο Νικόπουλο, Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Γεώργιο Καλαμίδα, Κωνσταντίνο Κούκλη, Γρηγόριο Μάμαλη, Εμμανουήλ Καλούδη, Αντιπροέδρους, Ελισάβετ Μουγάκου-Μπρίλλη, Χρήστο Αλεξόπουλο, Χαράλαμπο Ζώη, Αναστάσιο Λιανό, Ανδρέα Τσόλια, Ιωάννη Παπουτσή, Αθανάσιο Πολυζωγόπουλο, Δήμητρα Παπαντωνοπούλου - Εισηγήτρια, Νικόλαο Λεοντή, Ελευθέριο Μάλλιο, Γεωργία Λαλούση, Γρηγόριο Κουτσόπουλο, Σπυρίδωνα Μιτσιάλη, Παναγιώτη Κομνηνάκη, Παναγιώτη Ρουμπή, Ανδρέα Δουλγεράκη, Κωνσταντίνο Φράγκο και Νικόλαο Πάσσο, Αρεοπαγίτες, (κωλυομένων των λοιπών Δικαστών της Σύνθεσης).
 
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο κατάστημά του στις 18 Δεκεμβρίου 2008, με την παρουσία του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίου Σανιδά και της Γραμματέως Σουλτάνας Κουφιάδου, για να δικάσει μεταξύ:

 Των καλούντων- αναιρεσιβλήτων: 1) Χ1, 2) Χ2, 3) Χ3, 4) Χ4, 5) Χ5, κατοίκων ..., 6) Χ6, 7) Χ7, κατοίκων ..., 8) Χ8, 9) Χ9, κατοίκων ..., 10) Χ10, 11) Χ11, 12) Χ12, κατοίκων ..., 13) Χ13, 14) Χ14, κατοίκων ... και 15) Χ15, κατοίκου ..., τους οποίους εκπροσώπησε η πληρεξούσια δικηγόρος Αναστασία Γιαννικοπούλου με δήλωση κατ' άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.
 
Των καθών η κλήση - αναιρεσειόντων: 1) Ψ1, κατοίκου ..., 2) Ψ2, κατοίκου ..., 3) Ψ3 και 4) Ψ4, κατοίκων ..., κληρονόμων του αρχικού αναιρεσείοντος ..., τους οποίους εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Γεώργιος Αηδονάς.  

Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 27.12.1999 αγωγή των ήδη καλούντων - αναιρεσιβλήτων, η οποία κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 16587/2001 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 445/2002 του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζήτησε ο αρχικώς αναιρεσείων με την από 13.03.2002 αίτησή του και τους από 05.09.2002 με ιδιαίτερο δικόγραφο πρόσθετους λόγους καθώς και οι κληρονόμοι αυτού με το από 01.10.2003 δικόγραφο προσθέτων λόγων.  
Στη συνέχεια εκδόθηκε η 1228/2005 απόφαση του Β1' Πολιτικού Τμήματος, η οποία παρέπεμψε στην Τακτική Ολομέλεια του Δικαστηρίου τούτου τον δεύτερο λόγο του αναιρετηρίου και τον πρώτο του από 01.10.2003 δικογράφου των προσθέτων λόγων της κρινόμενης αιτήσεως για αναίρεση της 445/2002 αποφάσεως του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Μετά την πιο πάνω απόφαση του Β1' Πολιτικού Τμήματος και την από 19.05.2008 κλήση των καλούντων-αναιρεσιβλήτων η προκείμενη υπόθεση φέρεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου τούτου.
 Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης αυτής που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος δικηγόρος των αναιρεσειόντων-καθών η κλήση ανέπτυξε προφορικά τους σχετικούς ισχυρισμούς τους και ζήτησε την παραδοχή των παραπεμφθέντων λόγων της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης και την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
 
Ο Εισαγγελέας, αφού έλαβε τον λόγο από τον Πρόεδρο, πρότεινε ότι οι από το άρθρο 559 αρ. 1 Κ.Πολ.Δ. παραπεμφθέντες στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου αυτού λόγοι αναιρέσεως είναι βάσιμοι και πρέπει να γίνουν δεκτοί.
 Κατόπιν αυτών, ο Πρόεδρος έδωσε εκ νέου το λόγο στον προαναφερόμενο πληρεξούσιο των αναιρεσειόντων, ο οποίος αναφέρθηκε σε όσα προηγουμένως είχε αναπτύξει.
 Κατά την 19η Φεβρουαρίου 2009, ημέρα που συγκροτήθηκε το παρόν δικαστήριο προκειμένου να διασκεφθεί την ανωτέρω υπόθεση ήταν παρόντες όλοι οι προαναφερόμενοι Αρεοπαγίτες, παρισταμένων πλέον των δεκαπέντε (15) μελών εκ των συμμετασχόντων στη συζήτηση της υπόθεσης, κατ' άρθρο 23 παρ. 2 του ν.1756/1988, όπως ισχύει μετά την τροποποίηση με το άρθρο 44 του ν.3659/2008.

 
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Επειδή, κατά το άρθρο 94 παρ. 1 ΚΠολΔ, στα πολιτικά δικαστήρια οι διάδικοι έχουν υποχρέωση να παρίστανται με πληρεξούσιο δικηγόρο. Κατά το άρθρο 96 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, η πληρεξουσιότητα δίνεται είτε με συμβολαιογραφική πράξη, είτε με προφορική δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά ή στην έκθεση. Η πληρεξουσιότητα μπορεί να αφορά ορισμένες ή όλες τις δίκες εκείνου που την παρέχει και στο πληρεξούσιο πρέπει να αναγράφονται τα ονόματα των πληρεξουσίων. Κατά το άρθρο 104 ΚΠολΔ, για τις προπαρασκευαστικές πράξεις και τις κλήσεις έως τη συζήτηση στο ακροατήριο, θεωρείται ότι υπάρχει πληρεξουσιότητα, ενώ για τη συζήτηση στο ακροατήριο απαιτείται ρητή πληρεξουσιότητα και αν αυτή δεν υπάρχει, κηρύσσονται άκυρες όλες οι πράξεις, ακόμη και εκείνες που είχαν γίνει προηγουμένως. Το δικαστήριο εξετάζει αυτεπαγγέλτως, σε κάθε στάση της δίκης, την έλλειψη πληρεξουσιότητας καθώς και την υπέρβασή της. Περαιτέρω, στο άρθρο 576 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, ορίζεται ότι αν ο διάδικος που επισπεύδει τη συζήτηση δεν εμφανιστεί ή εμφανιστεί αλλά δεν λάβει μέρος στη συζήτηση με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος, δηλαδή με πληρεξούσιο δικηγόρο, που να αποδεικνύει την ύπαρξη ρητής, κατά ένα από τους προαναφερόμενους τρόπους, πληρεξουσιότητας, ο ¶ρειος Πάγος συζητεί την υπόθεση σαν να ήταν παρόντες οι διάδικοι, ενώ στην παρ. 3 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι αν μετέχουν περισσότεροι στη δίκη για την αναίρεση και δεν κλητεύθηκε κάποιος από αυτούς, η συζήτηση κηρύσσεται απαράδεκτη για όλους. Από το συνδυασμό των προαναφερομένων διατάξεων και την καθιερούμενη από την τελευταία από αυτές αρχή, ότι για τη συζήτηση της υπόθεσης στο ¶ρειο Πάγο πρέπει να έχουν κλητευθεί από εκείνον που επισπεύδει τη συζήτηση όλοι οι διάδικοι, συνάγεται ότι: α) στην περίπτωση που η επίσπευση της συζήτησης είχε γίνει από τον απολειπόμενο διάδικο, από κοινού με άλλους που εμφανίσθηκαν, αυτή δεν είναι έγκυρη ως προς αυτόν (απολειπόμενο), εάν κατά τη γενόμενη αυτεπαγγέλτως προς τούτο από το δικαστήριο έρευνα διαπιστώνεται έλλειψη πληρεξουσιότητας ως προς εκείνον (απολειπόμενο) προς το δικηγόρο, που και για λογαριασμό του επέσπευσε τη συζήτηση, β) στην περίπτωση που ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος που επισπεύδει τη συζήτηση εμφανίζεται στο ακροατήριο κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, αλλά δεν αποδεικνύει την ύπαρξη ρητής πληρεξουσιότητας, την οποία πλέον αυτεπαγγέλτως εξετάζει το δικαστήριο, ο αναιρεσείων θεωρείται ότι δεν παρίσταται και κηρύσσεται άκυρη η κλήση, με βάση την οποία αυτός εμφανίζεται ότι επισπεύδει, με περαιτέρω αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η εφαρμογή της παραπάνω αναφερόμενης διάταξης του άρθρου 576 παρ. 1 του ΚΠολΔ, σύμφωνα με την οποία ο ¶ρειος Πάγος συζητεί την υπόθεση σαν να ήταν παρόντες οι διάδικοι και γ) εφόσον οι αναιρεσείοντες είναι περισσότεροι και ο δικηγόρος που επισπεύδει τη συζήτηση και εμφανίζεται γι' αυτούς, δεν έχει την πληρεξουσιότητα μερικών ή και ενός έστω από τους αναιρεσείοντες που επέσπευσαν τη συζήτηση, είτε αυτοί παρίστανται είτε δεν παρίστανται κατ` αυτήν, αυτή (συζήτηση) κηρύσσεται απαράδεκτη, ως προς όλους, αν οι αναιρεσείοντες αυτοί δεν έχουν κλητευθεί από τον αντίδικό τους ή από τους επισπεύδοντες τη συζήτηση τυχόν έστω και απλούς ομοδίκους τους (Ολ.ΑΠ 13/2008, 7/2008). Στην προκειμένη περίπτωση με την από 19 Μαΐου 2008 κλήση των αναιρεσιβλήτων 1) Χ1, 2) Χ2, 3) Χ3, 4) Χ4, 5) Χ5, 6) Χ6, 7) Χ7, 8) Χ8, 9) Χ9, 10) Χ10, 11) Χ11, 12) Χ12, 13) Χ13, 14) Χ14 και 15) Χ15, φέρεται ενώπιον της Ολομελείας, μετά την υπ' αριθμ. 1228/2005 παραπεμπτική απόφαση του Β1 Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, ως ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος και για την ενότητα της νομολογίας, το νομικό ζήτημα που ανέκυψε επί της από 13 Μαρτίου 2002 αιτήσεως αναιρέσεως και των από 22-10-2002 και 1-10-2003 προσθέτων λόγων αυτής κατά της υπ' αριθμ. 445/2002 αποφάσεως του Εφετείου Θεσσαλονίκης, "εάν ο δικηγόρος, που εκτέλεσε δικαστικές και εξώδικες εργασίες κατ' εντολή του εντολέως του και συνέπραξε ακολούθως στο συμβιβασμό που επιτεύχθηκε μεταξύ αυτού (εντολέως) και του αντιδίκου του τελευταίου, δικαιούται ιδιαίτερη αμοιβή για τις εργασίες που εκτέλεσε πριν συμπράξει στον ανωτέρω συμβιβασμό, ή δεν δικαιούται, διότι η αμοιβή για τον συμβιβασμό καλύπτει και την αμοιβή του για τις παραπάνω εργασίες". Η ανωτέρω κλήση προς συζήτηση της υποθέσεως, η οποία υπογράφεται από τη δικηγόρο Αναστασία Γιαννικοπούλου, επιδόθηκε στους καθ' ων, με την ιδιότητά τους ως κληρονόμων του αρχικού αναιρεσείοντος Ψ, με εντολή της φερόμενης ως πληρεξουσίας δικηγόρου των καλούντων Αικατερίνης Κάμαρη, όπως προκύπτει τούτο από τις υπ' αριθμ. ..., ..., ... και ... εκθέσεις επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης ... . Κατά την ορισθείσα και αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο (18-12-2008), οι καλούντες-αναιρεσίβλητοι, που επισπεύδουν τη συζήτηση της υποθέσεως, παρέστησαν, κατά την εκφώνηση της υποθέσεως με τη σειρά της από το πινάκιο, με έγγραφη δήλωση κατά το άρθρο 242 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ., που κατέθεσε εμπροθέσμως στις 17-12-2008 η εμφανιζόμενη ως πληρεξουσία δικηγόρος τους Αναστασία Γιαννικοπούλου. Όμως, όπως προκύπτει από τη δήλωση αυτή, η ως άνω πληρεξούσια δικηγόρος δεν εκπροσωπεί τις εκ των καλούντων τρίτη, δέκατη τέταρτη και δέκατη πέμπτη, Χ4, Χ14 και Χ15. Ούτε προκύπτει από το προσκομιζόμενο υπ' αριθμ. ... πληρεξούσιο της Συμβολαιογράφου Ν. Μουδανιών Αικατερίνης Μπεχτσή, με το οποίο οι λοιποί εκ των καλούντων, εμφανισθέντες και εκπροσωπηθέντες από την ανωτέρω πληρεξούσια δικηγόρο με δήλωση, χορήγησαν σ' αυτήν πληρεξουσιότητα για την εκπροσώπησή τους αυτή, ότι οι ανωτέρω τρεις καλούσες έχουν διορίσει νομίμως κατ' άρθρο 96 παρ. 1 ΚΠολΔ, την ως άνω φερόμενη ως πληρεξουσία δικηγόρο τους Αναστασία Γιαννικοπούλου, για να τους εκπροσωπήσει στην παρούσα δίκη. Τέλος, από τα έγραφα της δικογραφίας, δεν αποδεικνύεται ότι οι άνω τρεις καλούσες, ως προς τις οποίες δεν αποδεικνύεται νόμιμη εκπροσώπηση ούτε χορήγηση πληρεξουσιότητας προς την υπογράφουσα την κλήση δικηγόρο, έχουν κληθεί με επιμέλεια των λοιπών καλούντων ομοδίκων τους ή των καθ' ων η κλήση. Επομένως, πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση ως προς όλους τους διαδίκους.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της από 13 Μαρτίου 2002 αιτήσεως των: 1) Ψ1, 2) Χ2 και 3) Ψ4 υπό την ιδιότητά τους ως κληρονόμων του αρχικά αναιρεσείοντος Ψ, για αναίρεση της υπ' αριθμ. 445/2002 αποφάσεως του Εφετείου Θεσσαλονίκης.
 
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 19 Φεβρουαρίου 2009 και δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 19 Μαρτίου 2009.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ