ΘΕΜΑ: Αναπροσδιορισμός οικονομικών οργανικών μονάδων υπαγόμενων στις συσταθείσες Γενικές Διευθύνσεις Οικονομικών Υπηρεσιών.

Με τις ρυθμίσεις της παρ. 1 του άρθρου 3Β του Ν. 2362/1995, όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει, προβλέπεται η σύσταση σε κάθε υπουργείο Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών (Γ.Δ.Ο.Υ.) υπαγόμενης στο Γενικό Γραμματέα της κεντρικής υπηρεσίας του οικείου υπουργείου.

Προκειμένου οι ανωτέρω διατάξεις να τύχουν ομοιόμορφης ερμηνείας και εφαρμογής, με την παρούσα εγκύκλιο, παρέχονται οδηγίες για τον προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων της ΓΔΟΥ, την εξειδίκευση των οικονομικών οργανικών μονάδων που υπάγονται σε αυτήν καθώς και την αντιμετώπιση θεμάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή τους.

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις και για τη διασφάλιση της ενιαίας διαχείρισης και ελέγχου των οικονομικών του εκάστοτε υπουργείου, στην Γενική Διεύθυνση υπάγονται όλες οι υφιστάμενες οργανικές μονάδες με οικονομικό αντικείμενο όπως οικονομικής διαχείρισης, τακτικού προϋπολογισμού και δημοσίων επενδύσεων, μισθοδοσίας, μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής, μητρώου δεσμεύσεων, οικονομικής εποπτείας εποπτευόμενων φορέων κ.λπ., οποιουδήποτε οργανωτικού επιπέδου (Δ/νσης, Τμήματος ή Γραφείου) του οικείου υπουργείου, δηλαδή της κεντρικής του υπηρεσίας, των περιφερειακών/ειδικών αποκεντρωμένων υπηρεσιών του, καθώς και των γενικών και ειδικών γραμματειών και άλλων αυτοτελών υπηρεσιών που υπάγονται σε αυτό.

Στις αρμοδιότητες του Προϊσταμένου της ΓΔΟΥ περιλαμβάνεται τόσο η διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης του φορέα του και των εποπτευόμενων από αυτόν φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, όσο και η εποπτεία των διαδικασιών που αφορούν στον προϋπολογισμό και τη λογιστική αποτύπωση των δραστηριοτήτων του φορέα του, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Α. Αποστολή και λειτουργίες της Γενικής Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών

Αποστολή της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών είναι ο σχεδιασμός, η διαχείριση, ο συντονισμός και η εποπτεία όλων των δραστηριοτήτων και θεμάτων που άπτονται της οικονομικής λειτουργίας του φορέα της. Με την καθοδήγηση του οικείου Προϊσταμένου και σε συμφωνία με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η ΓΔΟΥ σχεδιάζει, εφαρμόζει και μεριμνά για την πιστή τήρηση των διαδικασιών που αφορούν στον προϋπολογισμό, στον οικονομικό προγραμματισμό και στη λογιστική αποτύπωση όλων των δραστηριοτήτων του φορέα της. Επιπλέον, είναι επιφορτισμένη με την οικονομική εποπτεία και παρακολούθηση των εποπτευόμενων φορέων. Στις λειτουργίες της περιλαμβάνονται ιδίως τα εξής:

1. Συντονισμός των επιμέρους υπηρεσιών και εποπτεία των διαδικασιών που αφορούν στον προϋπολογισμό, στην παρακολούθηση και στην εκτέλεσή του, το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, τυχόν συμπληρωματικούς προϋπολογισμούς, καθώς και στην ποσοτικοποίηση και αξιολόγηση όλων των πολιτικών του υπουργείου που επιφέρουν οικονομική επιβάρυνση ή οικονομικά αποτελέσματα και τέλος στη λογιστική αποτύπωση των δραστηριοτήτων του οικείου φορέα.

2. Έγκριση και επεξεργασία πληρωμών (σε συντονισμό και συνεργασία με τις Υπηρεσίες Δημοσιονομικού Ελέγχου).

3. Δημοσιονομική παρακολούθηση και έλεγχος των εποπτευόμενων φορέων Γενικής Κυβέρνησης ανεξαρτήτως της νομικής φύσης ή ειδικών διατάξεων με βάση τις οποίες έχουν συσταθεί.

4. Συλλογή στοιχείων και υποβολή δημοσιονομικών αναφορών για το οικείο υπουργείο και τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς.

5. Συνεργασία και διαρκής ενημέρωση της πολιτικής ηγεσίας σχετικά με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς ή/και δυνατότητες ανάπτυξης, τροποποίησης ή περιστολής δράσεων, προγραμμάτων και πολιτικών.

6. Συμμετοχή στην έκδοση σχετικών κανονιστικών πράξεων που αφορούν ή επηρεάζουν τη δημοσιονομική διαχείριση.

Β. Καθήκοντα του Προϊσταμένου της Γενικής Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών

Τα καθήκοντα του προϊσταμένου της ΓΔΟΥ περιγράφονται συνοπτικά στην παράγραφο 2 του άρθρου 3Β του Ν. 2362/1995, όπως ισχύει. Προϋπόθεση για την άσκηση των καθηκόντων με τα οποία είναι επιφορτισμένος ο Προϊστάμενος της ΓΔΟΥ, είναι η ύπαρξη μηχανισμών παρακολούθησης και προστατευτικών δικλείδων, ώστε τα δεδομένα του υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων του να απεικονίζουν με ακρίβεια τη δημοσιονομική τους κατάσταση. Ο Προϊστάμενος της ΓΔΟΥ εποπτεύει τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των οικείων εποπτευόμενων φορέων και βρίσκεται σε άμεση συνεργασία μαζί τους, προκειμένου να διασφαλίζεται η πληρότητα, συνοχή και ορθότητα των τηρούμενων στοιχείων, καθώς και η συνέπεια ως προς τις τιθέμενες υποχρεώσεις.

Για το λόγο αυτό, μέσω της πράξης οριοθέτησης της ΓΔΟΥ σε κάθε υπουργείο, είναι απαραίτητο να διασφαλίζεται η ανάθεση στον Προϊστάμενο της ΓΔΟΥ των ακόλουθων καθηκόντων:

1. Η διασφάλιση της ορθής εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ιδίως η μέριμνα για την τήρηση των ανώτατων εγκεκριμένων ορίων δαπανών του υπουργείου και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων και η έγκαιρη ενημέρωση - αναφορά και η λήψη των απαραίτητων μέτρων σε περίπτωση που διαπιστωθούν αποκλίσεις ή κίνδυνος αποκλίσεων.

2. Η διασφάλιση της κατανομής των πόρων του προϋπολογισμού για την υλοποίηση των δράσεων και των πολιτικών του υπουργείου και της διάθεσής τους σύμφωνα με τις προτεραιότητες πολιτικής. Ειδικότερα, ο Προϊστάμενος της ΓΔΟΥ συνεργάζεται με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για:

-Τον εντοπισμό των μεσοπρόθεσμων εξελίξεων αναφορικά με τα έσοδα και τις δαπάνες με βάση τις τρέχουσες πολιτικές.

-Τον εντοπισμό δυνατοτήτων ή την πραγματοποίηση συγκεκριμένων επιλογών για εξορθολογισμό δαπανών και εξοικονομήσεις πόρων.

-Την κατάρτιση του βασικού σεναρίου (baseline) του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής σε ό,τι αφορά τον φορέα της ΓΔΟΥ.

3. Η διαχείριση, επεξεργασία και έγκριση δεσμεύσεων, καθώς και η τήρηση του μητρώου δεσμεύσεων με τον προσήκοντα τρόπο.

4. Η διασφάλιση της προετοιμασίας, συλλογής και ελέγχου της πληρότητας και ορθότητας των στοιχείων και της αποστολής εντός καθορισμένων προθεσμιών των κατωτέρω αναφορών:

-Μηνιαίων δελτίων εκτέλεσης του προϋπολογισμού των εποπτευόμενων από το υπουργείο τους φορέων.

-Μηνιαίων στοιχείων του Μητρώου Δεσμεύσεων του υπουργείου τους και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων.

-Μηνιαίας έκθεσης για την εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του υπουργείου τους και των εποπτευόμενων από αυτό φορέων, με πλήρη σχολιασμό και προτάσεις για την πορεία της εξέλιξής τους.

-Τριμηνιαίας έκθεσης για την κατάσταση και τα τυχόν προβλήματα του Μητρώου Δεσμεύσεων για το υπουργείο τους και για τους εποπτευόμενους από αυτό φορείς, ιδίως δε σε περιπτώσεις μη τήρησης του Μητρώου από φορείς.

-Ετήσιων δελτίων απολογισμού των εποπτευόμενων φορέων.

5. Η παροχή πλήρους στήριξης και η στενή συνεργασία με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Γ.Λ.Κ. επί του συνόλου των προαναφερόμενων θεμάτων.

Στους λοιπούς φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, η εκτέλεση των προαναφερόμενων λειτουργιών και η εν γένει μέριμνα για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης του φορέα, ανήκει στους εκάστοτε Προϊστάμενους των Οικονομικών Υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, οφείλουν αμελλητί να παρέχουν όλα τα στοιχεία που ζητούνται από τη ΓΔΟΥ προκειμένου να ασκείται η προβλεπόμενη παρακολούθηση, να είναι δυνατή η υποβολή δημοσιονομικών αναφορών και να είναι δυνατή η εκπόνηση συγκεκριμένων προτάσεων ή συστάσεων για την ορθή δημοσιονομική διαχείριση.

Από τα ανωτέρω, προκύπτει η ανάγκη για τη στενή συνεργασία του Προϊσταμένου της ΓΔΟΥ με το υπουργείο Οικονομικών και ιδίως για την τήρηση των οδηγιών του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Στο Παράρτημα 2 της παρούσης εξειδικεύονται οι ανωτέρω υποχρεώσεις.

Γ. Ειδικότερα ζητήματα

Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, τα Υπουργεία προχώρησαν, σύμφωνα και με την αριθ. πρωτ. ΔΟΑ/Φ.20/οικ.1259/17-1-2012 εγκύκλιο του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, στην έκδοση σχετικών πράξεων με αντικείμενο την οριοθέτηση και τον προσδιορισμό των υπηρεσιακών μονάδων που υπήχθησαν στις ΓΔΟΥ. Στο τέλος της παρούσας εγκυκλίου παρατίθεται Παράρτημα 1 με την οργανωτική δομή των ΓΔΟΥ των Υπουργείων, όπως αυτή οριοθετήθηκε με τις εκδοθείσες σχετικές πράξεις αυτών μέχρι στιγμής.

Καθώς, όμως, με τις διατάξεις του Π.Δ. 85/2012 (όπως τροποποιήθηκε με τα Π.Δ. 88/2012, 94/2012 και 98/2012) έλαβαν χώρα εκτεταμένες οργανωτικές μεταβολές στη δομή των υπουργείων, όπως για παράδειγμα η σύσταση νέων υπουργείων και η συγχώνευση ήδη υφιστάμενων, τίθεται ανάγκη άμεσου αναπροσδιορισμού και επαναοριοθέτησης των υπηρεσιακών οικονομικών μονάδων που υπάγονται στις ΓΔΟΥ αυτών. Ενδεικτικά:

1. Όσον αφορά στα νεοσυσταθέντα Υπουργεία Ναυτιλίας, Τουρισμού και Μακεδονίας – Θράκης, δυνάμει των διατάξεων της παρ. 12α του άρθρου 49 του Ν. 3943/2011, υποχρεούνται στη σύσταση ΓΔΟΥ. Σε περίπτωση που η θέση του Προϊσταμένου της ΓΔΟΥ των παραπάνω Υπουργείων παραμένει κενή, έχει εφαρμογή η μεταβατική διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 3Β του Ν. 2362/1995, δηλ. τα σχετικά καθήκοντα και οι αρμοδιότητες ασκούνται από τον Γενικό Γραμματέα του οικείου υπουργείου.

2. Όσον αφορά στα Υπουργεία που προέκυψαν από συγχωνεύσεις,

α) στο υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, όπως προβλέπεται στο Π.Δ. 117/2012 (ΦΕΚ Α’ 202), συστήνεται ΓΔΟΥ στην οποία εντάσσονται όλες οι οικονομικές μονάδες των συγχωνευθέντων υπουργείων,

β) στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, οι οικονομικές μονάδες που εντάσσονταν στην ΓΔΟΥ του πρώην υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, εντάσσονται πλέον στη ΓΔΟΥ της κεντρικής Υπηρεσίας του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Δ. Άμεσες ενέργειες

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διευκρινίσεις, κάθε υπουργείο, θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα:

-στον αναπροσδιορισμό των οικονομικών οργανικών μονάδων που υπάγονται στη ΓΔΟΥ και

-στον επανέλεγχο της ορθότητας των εκδοθεισών πράξεων, ώστε να διασφαλισθεί ότι όλες οι οικονομικές υπηρεσίες και αρμοδιότητες του υπουργείου υπάγονται στην ΓΔΟΥ, η οποία θα είναι εφεξής αρμόδια για κάθε οικονομική λειτουργία του υπουργείου, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο για τον εντοπισμό οικονομικού αντικειμένου αρμοδιοτήτων και λειτουργιών το Παράρτημα 2, ενημερώνοντας με σχετικό έγγραφο τις υπηρεσίες μας για τις ενέργειές τους.

Οι ανωτέρω ενέργειες πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Όσον αφορά δε στα Υπουργεία που δεν έχουν εκδώσει ακόμα σχετική πράξη σύστασης ΓΔΟΥ, θα πρέπει να το πράξουν άμεσα και το αργότερο ως το τέλος του τρέχοντος έτους. Προσχέδια των εν λόγω ρυθμίσεων παρακαλούμε να αποσταλούν στο Τμήμα Οργάνωσης Κεντρικής Διοίκησης της Διεύθυνσης Οργανωτικής Ανάπτυξης του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης καθώς και στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, μέχρι τις 17.12.2012.

Περαιτέρω επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, σε περιπτώσεις λειτουργίας ΓΔΟΥ με περιορισμένο αντικείμενο (π.χ. περιπτώσεις Υπουργείων Τουρισμού και Μακεδονίας και Θράκης) είναι δυνατόν να εντάσσονται σε αυτήν, εφόσον κριθεί σκόπιμο, και άλλες οργανικές μονάδες του υπουργείου με υποστηρικτικό ιδίως χαρακτήρα.

Χρήση της πρόβλεψης αυτής πρέπει να γίνεται με φειδώ και μόνο σε περιπτώσεις εξαιρετικά περιορισμένου αντικειμένου.

Η οριστική διάρθρωση των ΓΔΟΥ θα προκύψει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος αξιολόγησης των δομών των υπουργείων και λοιπών φορέων του Δημόσιου Τομέα, κατά την υλοποίηση του οποίου οι επιτροπές αξιολόγησης των δομών και των λειτουργιών κάθε υπουργείου προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική διάρθρωση και λειτουργία και της ΓΔΟΥ, οφείλουν να λάβουν υπόψη τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα εγκύκλιο και το Παράρτημα 2 αυτής.

Στο Παράρτημα 2 παρατίθεται υπόδειγμα οργανωτικής διάρθρωσης της ΓΔΟΥ το οποίο αποτελεί κατευθυντήρια οδηγία τόσο προς τους Συντονιστές των Επιτροπών Αξιολόγησης των δομών των Υπουργείων όσο και προς τα ίδια τα Υπουργεία.

Για τυχόν πρόσθετες πληροφορίες ή διευκρινίσεις οι υπηρεσίες μας παραμένουν στη διάθεσή σας.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών
Χρήστος Σταϊκούρας

Ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Αντώνης Μανιτάκης