Αυτό ανέφερε η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή Δημήτρη Καμμένου.

Αναλυτικά ο διάλογος στην βουλή είχε ως εξής:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Κύριε Υπουργέ,  καλώς ήρθατε.

Αγαπητοί συνάδελφοι, θα κάνω μια σύντομη εισαγωγή. Με την πρόσφατη εγκύκλιο, η οποία ακολουθεί δύο νόμους του 2013 -θέλω να ελπίζω ότι είναι μια συγκυρία και όχι εκ δόλου, θα εξηγήσω γιατί- ήρθε και ψηφίστηκε το ΦΕΚ Β 459 στις 26-3-2015 όπου το ελληνικό δημόσιο εν μέσω φορολογικής λεηλασίας φυσικών και νομικών προσώπων της Ελλάδας δίνει με λεπτομέρειες τις διαδικασίες σε όσους επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους έδρα το εξωτερικό. [Σημ. E.O.. Ο Υπουργός αναφέρεται στην απόφαση ΠΟΛ.1058/18.3.2015 Διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4172/2013 και του Ν.4174/2013 ]

Θα εξηγήσω πολύ γρήγορα. Μια τέτοια διάταξη, αν εξαιρέσουμε τις χώρες οι οποίες έχουν συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολόγησης με την Ελλάδα, θα επιφέρει μεγάλη ζημία –ηθική, αν θέλετε, ζημία και όχι μόνο όπως έλεγε ο κ. Βουλγαράκης ηθική και νόμιμη αλλά μια μεγάλη ζημία στο ελληνικό δημόσιο- εν μέσω τεράστιας προσπάθειας που καταβάλει το ελληνικό δημόσιο να μαζέψει έσοδα, δίνοντας τη δυνατότητα με ασαφείς όρους και ασαφής διαδικασία και ασαφείς ορισμούς σε οποιονδήποτε θελήσει να μεταφέρει την φορολογική του έδρα στην Ελλάδα για να αποφύγει τη φορολογία.

Αυτό που ζητάει η εγκύκλιος είναι: Βεβαίως, οι φορολογικές κατοικίες από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνει κάποιος φορολογικός κάτοχος –πολύ λογικό-, το αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν σε αυτό το κράτος και τρίτον, ελλείψει εκκαθάρισης αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας.

Είναι κάτι πάρα πολύ λογικό.

Όμως, έρχεται στην αμέσως επόμενη παράγραφο -και μας εκπλήσσει όλους, εμένα με εκνεύρισε πάρα πολύ όταν το είδα- στις 18 Μαρτίου και λέει τα εξής: «Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιου από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από τη αρμόδια φορολογική αρχή, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός –προσέξτε τον όρο- (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) φυσικού προσώπου με το κράτος».

Δηλαδή, αν κάποιος δεν έχει τα τυπικά στοιχεία για να αποδείξει ότι είναι φορολογικά ελέγξιμος και έχει φορολογητέα ύλη σε μια χώρα εκτός Ελλάδος, με μια απλή δήλωση μπορεί να αλλάξει τη φορολογική του κατοικία και εμείς εφόσον συμπληρώσει τα αντίστοιχα έντυπα -που δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε για τεχνικούς λόγους στους Βουλευτές- να αποφύγει τη φορολόγηση.

Με δεδομένα αυτά ερωτάται ο Υπουργός να μας διευκρινίσει: Πρώτον, τι σημαίνει ακριβώς ο όρος «κέντρο ζωτικών συμφερόντων» ώστε να μην επιτρέπει την πιθανή και αυθαίρετη ερμηνεία από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές και από τους έξυπνους λογιστές;

Και δεύτερον, πώς διασφαλίζεται ότι η παραπάνω διάταξη δεν θα αποτελέσει κατά την εφαρμογή της πιθανό «παραθυράκι» φοροδιαφυγής από ενδιαφερόμενους; Η δεύτερη ερώτηση είναι φιλοσοφική ερώτηση. Σίγουρα είναι «παράθυρο» φοροαποφυγής.
Σε κάθε περίπτωση θα θέλαμε  να ξέρουμε τις προθέσεις του Υπουργείου Οικονομικών, αν πρόκειται να αποσύρει τη συγκεκριμένη διάταξη ή να την τροποποιήσει εκ βάθρων.
Ευχαριστώ πάρα πολύ.

ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ (Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών): Ευχαριστώ πολύ, κύριε συνάδελφε.

Θα ήθελα να σας πω ότι αυτό που σας έκανε να αγανακτήσετε δεν είναι πριν από όλα θέμα της ΠΟΛ αλλά είναι δυστυχώς θέμα των ίδιων των διατάξεων περί φορολογικής κατοικίας έτσι όπως άλλαξαν το καλοκαίρι του 2013 με την ψήφιση του νέου κώδικα φορολογίας εισοδήματος του νόμου 4172/2013.

Εκεί ορίζεται ότι ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικά κάτοικος Ελλάδος, εφόσον συντρέχουν εναλλακτικά μία σειρά προϋποθέσεων: Εάν έχει τη μόνιμη ή συνήθη κατοικία του, εάν η Ελλάδα είναι η συνήθης διαμονή του ή –και εδώ είναι και όλο το θέμα- αν η Ελλάδα αποτελεί το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων, δηλαδή εάν είναι το κέντρο των προσωπικών ή οικονομικών ή κοινωνικών δεσμών του. Θα συμφωνήσω ότι είναι αρκούντως ασαφές, ώστε αντεστραμμένο, υπό προϋποθέσεις να μπορεί να δημιουργήσει πραγματικά σοβαρά προβλήματα και φοροαποφυγής.

Το αν θα διατηρήσουμε ή όχι αυτό τον ορισμό, θα το εξετάσουμε αρκούντως εξονυχιστικά στο πλαίσιο του νέου φορολογικού σχεδίου νόμου. Και η δική μου αντίδραση, καταρχάς, είναι ότι είναι καλύτερο σε τέτοια πράγματα να μπορούμε να μιλήσουμε με όσο γίνεται καθαρή γλώσσα. Ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι το οποίο έχει αποφασιστεί αυτή τη στιγμή.

Μέχρι τότε, για την οικονομική χρήση του 2014 έχουν διατυπωθεί από μεριάς Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων με την αντίστοιχη ΠΟΛ στην οποία αναφερθήκατε κάποιες προβλέψεις που λειτουργούν αποτρεπτικά στην ελαστικότερη αντιμετώπιση της έννοιας φορολογικής κατοικίας.

Έτσι, ακόμα κι αν ένας φορολογούμενος υποβάλλει στα σχετικά έντυπα και εμπρόθεσμα τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, αλλά παρόλα αυτά θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας σύμφωνα με το ν. 4172/2013 -για παράδειγμα η οικογένειά του έχει παραμείνει στην Ελλάδα ή ο ίδιος έχει πολύ στενούς, συστηματικούς, οικονομικούς δεσμούς με την Ελλάδα- το αίτημα του για μεταφορά φορολογικής κατοικίας απορρίπτεται.

Με άλλα λόγια και για τη χρήση του 2014, που δεν έχουμε αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να το αλλάξουμε, η υποβολή δικαιολογητικών από το φορολογούμενο δεν συνεπάγεται και ότι γίνεται δεκτός σαν κάτοικος εξωτερικού. Κρίνεται και αντίστοιχα απορρίπτεται ή γίνεται δεκτός.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ: Ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.

Κυρία Υπουργέ, ευχαριστώ πάρα πολύ για την ενημέρωση. Θα ήθελα να γνωρίζω αν προτίθεστε να κάνετε μία σχετική εγκύκλιο προς όλες τις ΔΟΥ, έτσι ώστε να είναι ενήμερες στις δηλώσεις του 2014, όταν τις λάβουν, των ερμηνειών αυτών όσων συζητάμε τώρα.

Αυτό θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο στους λογιστές, διότι όσες φορές συζήτησα για τη συγκεκριμένη διάταξη με αρκούντως επαγγελματίες λογιστές είναι ένα τεράστιο παράθυρο.

Φανταστείτε μία δημοτική αρχή του Λιχτενστάιν, ο δήμος σε ένα κατσάβραχο, να μπορεί να ξεπλύνει τον οποιοδήποτε Έλληνα φορολογούμενο χωρίς να χρειάζεται καμία άλλη φορολογική του δήλωση, ενημερότητα ή φορολογική δήλωση εισοδήματος.

Θα ήθελα, επίσης, να δούμε, το εξής θέμα:  Από τη στιγμή που ψηφίστηκε το ΦΕΚ και μέχρι το 2015, θα ήθελα να έχετε κι εσείς μία ομάδα μέσα ΔΟΥ να δώσετε μία εγκύκλιο και να μαζέψουμε όσους θελήσουν αυτή τη στιγμή -και να έχουμε τη λίστα των ονομάτων όσων εμπλακούν- να δηλώσουν με αυτήν την ευνοϊκή ρύθμιση να αλλάξουν την κατοικία τους. Ποιοι ήταν; Σε ποια χώρα δήλωσαν φορολογική κατοικία και για ποια ποσά μιλάμε.

Για εμένα δεν είναι τίποτα τυχαίο σε αυτή τη χώρα. Το «follow the money» που λέγαμε στα νιάτα μας, όταν πιάσεις την άκρη του νήματος, πάντα θα βρεις ότι δεν είναι συγκυριακό το ότι ο ν. 4172 και ο ν. 4174 -που πολύ σωστά μνημονεύσατε- το 2013 συνέπεσε με τη λίστα Λαγκάρντ και πολλές άλλες λίστες. Εάν κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους αμνηστεύονται με αυτήν την παράγραφο, τότε έχουμε τεράστια ευθύνη εμείς ως Κυβέρνηση να την τροποποιήσουμε ή και να την καταργήσουμε.

Δεν προτίθεμαι σαν Δημήτρης Καμμένος και σαν Ανεξάρτητοι Έλληνες –και είμαι σίγουρος κι εσείς, γνωρίζοντας το ήθος σας και την επαγγελματική σας αρτιότητα- να δώσουμε δικαίωμα φοροαποφυγής νόμιμης σε οποιονδήποτε, όταν ματώνει ο Έλληνας φορολογούμενος.

Τέλος, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τις διευκρινίσεις και να αναφερθώ σε ένα φαινόμενο:

Στη Γερμανία, για παράδειγμα, εάν κάποιος αντίστοιχα φορολογείται στην Ελλάδα, αλλά ζήσει περισσότερο από τρείς μήνες ημερολογιακούς στη Γερμανία, η Γερμανία τον τσακώνει και του λέει «γιατί έκατσες στη Γερμανία ενενήντα μία μέρες;».

Φανταστείτε ένα άλλο παράδειγμα στην Ελλάδα: Ένας πάρα πολύ πλούσιος εφοπλιστής με δεκάδες on και off shore φορολογικές έδρες –καλά κάνει- ζει στην Ελλάδα τριακόσιες μέρες και χαίρεται του ηλίου, των μπουζουκιών, των σουβλακιών και οτιδήποτε άλλο όμορφο έχει αυτή η χώρα, αλλά δεν φορολογείται καθόλου στην Ελλάδα.

Εάν χρειαστεί να ανακαλύψουμε τον τροχό, θα το κάνουμε, δεν χρειάζεται, όμως. Η φορολογική νομοθεσία μέσω ειδικά των τεσσάρων μεγάλων ελεγκτικών εταιριών και πολλών άλλων ειδικών και εμού του ιδίου και των τραπεζών μπορεί μέσα σε μια εβδομάδα να απαλείψει την κάθε προσπάθεια του οποιουδήποτε να φοροαποφύγει και να φοροδιαφύγει μόνιμα στην Ελλάδα.

Τα παραδείγματα είναι παντού, απλώς υπάρχουν οι νόμοι για να καλύπτουν αυτούς που νόμιμα θέλουν να φοροαποφύγουν.

Και κλείνω. Δεν είναι συγκυριακό το 2013 που ψηφίστηκαν αυτοί οι νόμοι που αναφέρονται τα ποσοστά. Είχαμε όλες τις λίστες στη δημοσιότητα και κάποιοι φαντάζομαι ότι θέλησαν να βρουν τον τρόπο να αλλάξουν φορολογική κατοικία έτσι ώστε να αμνηστευτούν από τις φορολογικές τους υποχρεώσεις σε μια Ελλάδα η οποία μάτωνε φορολογικά κάτω από τα μνημόνια.
Ευχαριστώ πάρα πολύ.

ΟΛΓΑ-ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ (Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών):

Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι όντως θα είναι ένα ανοικτό παράθυρο φοροαποφυγής αν ο προσδιορισμός της φορολογικής κατοικίας γίνει με βάση καθαρά υποκειμενικούς ισχυρισμούς του ενδιαφερόμενου προσώπου.

Προβλέπεται ωστόσο και υπάρχει στην ΠΟΛ ότι γίνεται μετά από εξέταση αυτών των ισχυρισμών και αφού έχουν συμπληρωθεί τα σχετικά έντυπα και έχουν κατατεθεί και τα σχετικά δικαιολογητικά, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει η εξέταση, γιατί ως γνωστόν απλώς με επίκληση ότι «το αίσθημά μου κατοικεί στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και άρα, κι εγώ φορολογικά δεν μπορεί να λογίζομαι», είναι προφανές ότι η φορολογική διοίκηση δεν μπορεί να παίρνει αποφάσεις με τέτοια κριτήρια.

Η πρόταση που κάνατε να κοιτάξουμε για το ποιοι τελικά θα χρησιμοποιήσουν αυτή την επίκληση του ζωτικού χώρου συμφερόντων τους στο εξωτερικό και όχι στην Ελλάδα είναι ενδιαφέρουσα.

Πρέπει να σας πω, βέβαια, προκαταβολικά ότι δεν μπορούμε να δημοσιεύσουμε τη σχετική λίστα, γιατί υπάρχει το φορολογικό απόρρητο. Ωστόσο, δεν θα έβλαπτε καθόλου, πέρα από τον καταρχήν έλεγχο που πρέπει να κάνει η φορολογική διοίκηση για να αρνηθεί ή να αποδεχτεί το συγκεκριμένο ισχυρισμό -ξαναλέω ότι θα πρέπει να το κάνει αυτό μαζί με τα δικαιολογητικά και μαζί με τη συμπλήρωση των σχετικών εντύπων- καλό θα ήταν να γίνει ένας δεύτερος έλεγχος.

Δηλαδή κατόπιν εορτής η ίδια η φορολογική δήλωση σίγουρα αν υπάρξουν τέτοιες κατευθύνσεις είναι σε θέση να κάνει έναν έλεγχο, όταν πια θα είναι συγκεκριμένη η εικόνα.

Εγώ συζητάω έναν τέτοιο έλεγχο, που νομίζω ότι δεν είναι έξω, κάθε άλλο, από τις κατευθύνσεις της ίδιας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Αν θέλετε, αυτό μπορεί να λειτουργήσει, κάνοντάς το αυτό γνωστό σήμερα στην κουβέντα που κάνουμε μεταξύ μας και αποτρεπτικά, ώστε να υπάρξει μια τέτοιου είδους χρήση της επίκλησης του χρόνου ζωτικών συμφερόντων.

Σας ευχαριστώ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ:

Το τραγικό της υπόθεσης είναι η περιγραφή ότι αν δεν έχεις φορολογική δήλωση ή νόμιμα φορολογικά στοιχεία εγγεγραμμένα στη φορολογική αρχή π.χ. του Λιχτενστάιν, μπορείς με μια βεβαίωση από οποιαδήποτε δημόσια, δημοτική ή αναγνωρισμένη αρχή, δηλαδή όποια αρχή αναγνωρίζεται στο Λουξεμβούργο ή στο Λιχτενστάιν, να μου έρθει εμένα ένα χαρτί ότι ο Δημήτρης ο Καμμένος αυτή τη στιγμή πίνει μπύρες τρείς μήνες στο Λουξεμβούργο και να μην χρειάζεται τίποτα άλλο. Το να μεταφράσω αυτό το χαρτί στο Προξενείο δεν μου κάνει κάτι.

Πρέπει να πάω σε αυτή τη διάταξη και να την καταργήσω.

Η οποιαδήποτε φορολογική αρχή ή δημοτική δεν καλύπτει κανέναν, παρά καλύπτει όλους στο να κρύψουν το εισόδημά τους.

Ευχαριστώ πολύ. 

ΠΗΓΗ: www.taxheaven.gr